آموزش زیست شناسی - روده ی بزرگ، روده ی باریک و غدد دیواره روده باریک در این بخش ارائه شده است. در این مقاله در رابطه با ماهیچه های حلقوی راست روده، نقش روده ی بزرگ، منشا گازهای موجود در روده، ترشحات روده بزرگ، دیواره ی داخلی روده ی باریک و .... از درس زیست شناسی توضیح داده شده است.
برای مشاهده لیست مدرسین فعال در زمینه تدریس خصوصی زیست شناسی بر روی عبارت تدریس خصوصی زیست شناسی کلیک کنید.
روده ی بزرگ
روده ی بزرگ بخش انتهای لوله گوارش است که در انسان 120 سانتی متر طول و 6 سانتی متر قطر داشته و تحرک زیادی ندارد. سرعت حرکت مواد در آن کند است. روده ی بزرگ شامل بخش هایی از جمله روده کور، زایده آپاندیس، کولون و راست روده می باشد.
روده کور: بخش ابتدایی روده بزرگ که روده باریک به آن متصل می شود.گفته می شود.
زایده آپاندیس: زایده کوچکی در ابتدای روده بزرگ در کنار روده کور است که انتهای آن بسته است.
کولون: روده بزرگ شامل سه قسمت تقریبا مستقیم به نام های کولون بالارو(در سمت راست)، کولون افق رو (در سمت بالا) و کولون پایین رو (در سمت چپ) می باشد.
راست روده: کولون پایین رو به راست روده ختم می شود. در انتهای راست روده دو دسته ماهیچه حلقوی داخلی و خارجی وجود دارد.
ماهیچه های حلقوی راست روده:
1-ماهیچه حلقوی داخلی-> ماهیچه صاف-> غیرارادی
2-ماهیچه حلقوی خارجی-> ماهیچه مخطط->ارادی
موادی که وارد روده بزرگ می شوند شامل آب، املاح، مقدار کمی مواد غذایی گوارش نیافته مانند سلولز و بقایای ترشحات غده های گوارشی است.
نقش روده ی بزرگ: جذب آب و مواد معدنی به خون و در نتیجه غلیظ تر شدن مدفوع است.
پیشنهاد می شود جزوه آموزش زیست شناسی 1 پایه دهم - گوارش روده باریک را هم بخوانید.
باکتری های روده ی بزرگ: در روده بزرگ باکتری هایی زندگی می کنند که قادرند برخی مواد سلولز را تجزیه کنند و آن را به گلوکز تبدیل کنند. گلوکز تولید شده به مصرف خود باکتری ها می رسد. رابطه بین باکتری ها ی تجزیه کننده سلولز با روده انسان از نوع هم یاری است. زیرا هر دو از هم سود می برند. باکتری ها از سلولز موجود در روده تغذیه می کنند و انسان ویتامین B و K از آنها می گیرد.
منشا گازهای موجود در روده: 1- بخش اعظم آن به علت عمل تجزیه ای باکتری های روده است. 2- همراه با بلع آب و موادغذایی مقداری هوا از محیط بیرون وارد معده و دستگاه گوارش می شود. 3- اکسیژن و دی اکسید کربن که از طریق خون وارد لوله گوارش می شوند.
مطالعه مقاله روش مطالعه درس زیست شناسی ۱ و ۲ ـ گروه تجربی برای کنکور هم مفید است.
ترشحات روده بزرگ: از غده های دیواره روده بزرگ مقدار کمی پتاسیم و موکوز ترشح و دفع می شود. پتاسیم اضافی با دو روش از بدن دفع می شود. یکی از روده بزرگ و دیگری از کلیه ها در کلیه ها تحت تاثیر هورمون آلدوسترون افزایش ترشح پتاسیم و افزایش بازجذب سدیم روی می دهد.
روده ی باریک و غدد دیواره روده باریک
در دیواره روده ی باریک ،علاوه بر غدد ترشح کننده موکوز ،غده های دیگری وجود دارد که مایع نمکی بدون آنزیم ترشح می کنند و حرکت مواد در روده را آسان می کنند. سلول های پوششی دیواره ی روده منشا آن گروه از آنزیم هایی هستند که در روده وجود دارند، اما از پانکراس ترشح نشده اند. عمر این سلول ها کوتاه است و پس از کنده شدن از دیواره روده به درون روده می افتند و آنزیم های درونی آنها آزاد می شود. به این غدد غددهای تک سلولی گفته می شود.
روده باریک مکان اصلی گوارش شیمیایی و جذب غذاست غذا پس از عبور از معده به صورت کیموس اسیدی وارد دوازدهه (ابتدای روده ی باریک) می شود و در آنجا با شیره پانکراس و صفرا مخلوط می شود. این دو ماده اسیدی بودن کیموس را از بین برده و آن را قلیایی نموده و کیموس قلیایی وارد روده باریک می شود. کیموس قلیایی با حرکات روده باریک هم با شیره های گوارشی و آنزیم ها به خوبی مخلوط شده و هم به جلو حرکت می کند. حرکات روده باریک به صورت های دودی و موضعی است. حرکات دودی با انقباض ماهیچه های حلقوی و انتقال حرکت به تارهای جلوتر غذا را در طول روده به جلو می رانند حرکات دودی در روده ی باریک ضعیف است و این حرکات مواد موجود در روده را در هر نوبت فقط 10 تا 15 سانتی متر، به جلو می برد به طوری که رسیدن غذا به انتهای روده ی باریک چند ساعت طول می کشد.
مطالعه مقاله نکات درسی و کنکوری زیست شناسی - کلیه ها و ترکیبات شیمیایی ادرار و تنظیم آب هم پیشنهاد می گردد.
پرزهای روده ی باریک: دیواره ی داخلی روده ی باریک چین خوردگی های زیادی دارد که روی این چین خوردگی ها، پرزهای متعدد دیده می شود این چین خوردگی ها و سطح تماس روده را با مواد غذایی افزایش می دهند. چین خوردگی ها و پرزها در روی لایه مخاطی روده تشکیل می شوند. در سطح پرزها، یک لایه سلول پوششی روده قرار گرفته اند که از نوع بافت پوششی استوانه ای یک لایه ای می باشند. این سلول ها در محل تماس با مواد غذایی دارای ریز پرزهایی هستند که مکان اصلی جذب مواد غذایی هستند. وجود پرزها و ریز پرزها مقطع جذب مواد در روده را به حدود 250 متر مربع می رسانند.
منبع: ایران مدرس (استفاده از مطالب با ذکر منبع و لینک به ایران مدرس مجاز است)
