در این مقاله آموزش برق صنعتی، اطلاعات کامل در رابطه با رله ها و انواع مختلف رله در صنعت برق ارائه شده است. اگر می خواهید 0 تا 100 انواع رله ها را بشناسید این مقاله را بخوانید.
برای مشاهده لیست اساتید مهندسی برق بر روی عبارت تدریس خصوصی مهندسی برق کلیک کنید.
درک این مطلب که شما میتوانید با استفاده از یک اهم متر از وضعیت بوبین و کنتاکت های رله خود مطلع شوید بسیار حائز اهمیت است. شما می توانید در زمانی که رله مورد نظر خارج از سرویس است و هیچ ولتاژی به آن اعمال نشده، بوبین و کنتاکت های آن را تست کنید. از آنجایی که بوبین رله از یک قطعه سیم بلند درست شده است، در هنگام آزمایش توسط اهم متر، باید مقداری مقاومت برای سیم قابل روئیت باشد، مقدار دقیق این مقاومت در بوبین های مختلف با هم تفاوت دارد، چونکه مقدار و سایز سیم استفاده شده در بوبین ها با هم تفاوت دارد، از این رو مقدار تقریبی مقاومتی که توسط اهم متر نمایش داده می شود را می توان بین 20 تا 1500 اهم تخمین زد.
باید مطمئن شویم که بوبین رله اتصال کوتاه یا تصال باز نشده باشد. به مین خاطر آنرا با اهم متر امتحان می کنیم. اگر مقدار مقاومت خوانده شده در حدود و حوالی صفر اهم باشد، متوجه می شویم که قسمتی از سیم پیچ بوبین اتصال کوتاه شده است و اگر مقاومت در حدود بی نهایت باشد سیم پیچ اتصال باز شده است، پس حتما باید مقدار خوانده شده در حدود مقداری باشد که به عنوان مقدار نرمال ارائه شد. پس از تست با اهم متر، وقتی رله را در جای مناسبش قرار دادیم، با اعمال ولتاژ باید کنتاکت ها به سمت مخالف حرکت کنند، اگر این اتفاق نیفتاد و یا شما در هنگام انجام آزمایش متوجه وجود اتصال کوتاه و یا اتصال باز شدید می بایست رله را تعویض کنید.
حتما بخوانید: دانلود رایگان جزوه آموزشی و سوال امتحانی برق و مهندسی برق
کنتاکت های رله نیز همچون بوبین آن می توانند به راحتی توسط یک دستگاه اهم متر آزمایش شوند. بدین ترتیب که کنتاکت های NO در هنگام تست با اهم متر باید مقدار بی نهایت را نشان دهند و کنتاکت های NC نیز حدودا مقدار صفر را. شما حتی میتوانید درپوش نگهدارنده رله را بردارید و کنتاکت ها را با دست آزمایش کنید و ببینید که آیا تغییر مکان آنها از حالت بسته به باز و بالعکس بدرستی انجام میشود یا نه. گاهی اوقات کنتاکت های رله در حالت زمان بسته به علت عبور جریان های زیاد و دمای بیش از حد به هم می چسبند و ذوب می شوند که در اینحالت باید آن را تعویض کرد.
کلمات کلیدی: رله، کنتاکت باز، کنتاکت بسته، سیم پیچ رله، بوبین رله
رله ها: رله یکی از اصلی ترین و اساسی ترین قسمتهای یک مدار کنترل الکتریکی، در گذشته و در حال می باشد. رله ها به دلیل داشتن چندین کنتاکت مختلف می توانند در یک لحظه بیش از یک فرمان صادر کنند و با در اختیار داشتن چند ردیف از کنتاکت ها به یک ابزار کنترلی چند کاره تبدیل شده اند. البته منظور از حالت عادی حالتی است که بوبین رله تحریک نشده باشد. برای بهتر درک کردن مطلب به شرح مختصری از ساختمان یک رله و چگونگی کارکرد آن می پردازم. رله در واقع یک عنصر الکترومگنتیک است و دارای یک کویل یا بوبین سیم پیچی شده می باشد. طبق معمول همه بوبین ها، بوبین رله نیز برای جلوگیری از اتصال کوتاه و بوجود آوردن جریان اتصال کوتاه با استفاده از سیم های روکش دار، که روکشی از پلاستیک یا ماده ای شبیه به آن دارند پیچیده می شود.
حتما بخوانید: دانلود سوالات امتحانی مونتاژکار و نصاب تابلوهای برق رشته برق صنعتی سال سوم کاردانش
هنگامی که جریان الکتریکی از داخل سیم پیچ بوبین عبور می کند آنرا به یک مغناطیس قوی تبدیل می کند و در این زمان قطعه ای فلزی به نام آرماتور که از یک طرف به کنتاکت های آزتد رله متصل است و از طرف دیگر نزدیک به هسته مغناطیسی بوبین قرار دارد، جذب هسته مغناطیسی رله می شود. کنتاکت های رله از نظر الکتریکی کاملا از یکدیگر مجزا و ایزوله هستند، بنابراین با جذب آرماتور توسط هسته مغناطیسی کنتاکت های باز به کنتاکت های بسته و کنتاکت های بسته به کنتاکت باز تغییر ماهیت می دهند.
حالتهای مختلفی که برای کنتاکت های یک رله مطرح است عبارتند از:حالت نرمال باز و زمان بسته، منظور از شرط نرمال بودن این است که هیچ نیروی الکتریکی به رله اعمال نشده باشد یعنی اینکه بوبین تحریک نشده و جریان برق به آن متصل نشده باشد.
در موتورهای بزرگتر که از مدارشکن های مخصوص استارت موتورها استفاده می کنند، به منظور اعمال حفاظت مناسب، از رله های جریان با زمان زیاد می توان استفاده کرد. برای این مقاصد، رله های فوق دارای مزایا و معایب زیر هستند:
مزایا: تنظیم تاخیر زمانی به صورت پیوسته، تنظیم جریانی پیک آپ، محدوده وسیعی از جریانها را می پوشاند، داشتن دقت کافی، آسانی و سرعت در آزمایش رله، داشتن شاخص عملکرد.
معایب: 1- شکل منحنی مشخصه به گونه ای است که معمولا دستور قطع خیلی زودتر از زمانی که لازم باشد صادر می شود. به عبارت دیگر خیلی قبل از آنکه به مرز آسیب دیدگی موتور برسیم دستور قطع صادر می شود. 2_ هیچ گونه عملکرد حرارتی نداشته و سریعا بعد از یک بار خروج ناشی از اضافه بار، به حالت اولیه خود برمیگردند و از اینرو در مقابل استارت مجدد و بلافاصله هیچ گونه حفاظتی وجود ندارد. 3_ هیچ گونه عملکرد حرارتی نداشته و اضافه بارهای قبلی را که منجر به گرم شدن موتور شده در نظر نمی گیرد. 4_ این رله ها به وضوح تحت تاثیر تغییرات هوای محیط، متاثر نمی شوند.
این خاصیت، در مواردی که موتور و رله در دمای محیطی متفاوتی قرار دارند مزیت به شمار می رود و در مواردی که موتور و رله در یک درجه حرارت قرار داشته و تغییرات شدید دمای محیط روی دهد، موردی منفی است. زیرا در حالت اول دمای رله متفاوت با دمای موتور بوده، عملکرد رله از دمای اطراف متاثر نمی شود و رله اضافه بارهای روی موتور را دیده و به خوبی می تواند موتور را محافظت نماید. اما در حالت دوم که رله و موتور در یک محیط قرار داشته و تغییرات زیاد دما روی می دهد، موتور، گرم شده بدون آن که رله چیزی را حس نماید، در حالی که اضافه بار کمتری باید به موتور تحمیل شود اما این مساله برای رله قابل لمس نیست.
مطالعه نمائید: تعاریف مهم و پایه ای برق و برق صنعتی و PLC ها
رله های دیستانس صرفنظر از انواع مختلف آنها، بر مبنای اندازه گیری فاصله الکتریکی رله تا محل خطا کار می کنند. در مواقعی که حداقل جریان خطا قابل مقایسه با جریان بار باشد، این رله ها کاربرد وسیعی پیدا می کنند و این از آنجا ناشی می شود که رله های دیستانس به جریان حساس نیستند، بلکه امپدانس ظاهری (فاصله الکتریکی) تا محل خطا را می سنجند. رله های دیستانس براساس پارامتری به نام امپدانس تنظیم رله کار می کنند. این امپدانس، برابر امپدانس قسمتی از خط است که رله باید آن قسمت را مورد حفاظت قرار دهد.
این رله با دو عنصر ولتاژ و جریان سروکار دارد و نسبت این دو پارامتر را می سنجد. یعنی در اصل از دو ترانس ولتاژ و جریان تشکیل شده است. بطور کلی می توان گفت که یک رله دیستانس از قسمت های زیر تشکیل شده است: عضو تحریک کننده، عضو سنجشی رله دیستانس (عضو زمانی)، عضو جهت یاب، تعداد زیادی رله کمکی. طرز کار بدین صورت است که از سیم پیچ عمل کننده جریانی متناسب با جریان اتصال کوتاه می گذرد و هنگامیکه جریان خطا به یک آستانه رسید، این سیم پیچ تحریک شده و کنتاکتهای مربوطه را به هم وصل می کند در نتیجه رله عمل کرده و مدار قطع می گردد و در ضمن سیم پیچی که سیم پیچ بازدارنده نام دارد نیروی مقاوم یا نیروی بازدارنده را تولید می کند و باعث تولید گشتاور در خلاف جهت گشتاور حاصل از سیم پیچ عمل کننده می گردد. لذا هرچه ولتاژ بیشتر باشد یا نقطه اتصال کوتاه از رله دورتر باشد، نیروی سیم پیچ بازدارنده بیشتر شده و در اصل مقاومت ظاهری خط تا نقطه اتصالی بیشتر می شود.
کلیک کنید: مشاهده لیست اساتید برق صنعتی
به طور کلی در یک رله دیستانس از یک تحریک جریان زیاد و یک تحریک ولتاژ کم و در نتیجه از تحریک توسط امپدانس کم استفاده می شود. در تحریک توسط جریان زیاد از یک رله جریان زیاد که برای 0.8 تا 2 برابر جریان نامی ترانسفورماتور جریان قابل تنظیم است، استفاده می شود و می توان با توجه به نوع شبکه، در مواقعی که نقطه صفر ستاره آن ایزوله باشد، از دو رله استفاده کرد. در مواقعی که شبکه مستقیما به زمین وصل شده باشد از سه رله استفاده می کنند، البته رله سوم، رله اتصال زمین می باشد. تحریک توسط رله های جریان زیاد در شبکه هایی قابل استفاده است که حداقل جریان اتصال کوتاه فازی، از ماکزیمم جریان کار عادی و نرمال شبکه بیشتر باشد. ولی در تحریک توسط امپدانس کم لازم نیست که حداقل جریان اتصال کوتاه، از ماکزیمم جریان عادی شبکه بیشتر شود. تحریک کننده امپدانس کم، نسبت ولتاژ و جریان را می سنجد.
1 _ رله دیستانس با مشخصه امپدانسی یا تخت. 2 _ رله دیستانس با مشخصه مهو. 3_ رله دیستانس با مشخصه افست مهو. 4_ رله دیستانس با مشخصه راکتانسی. 5_ رله دیستانس با مشخصه اهمی. 6_ رله دیستانس با مشخصه کوآد (چهار گوش).
الف_ رله های جریانی: این رله ها در یک مقدار مشخص جریان (جریان تنظیمی) که قبلا معین شده است کار می کنند به عبارت دیگر در رله های جریانی تنظیمی رله جریانی، جریانی است که اگر مقدار جریان عبوری از رله بیشتر از آن باشد رله عمل می کند و خود جریان تنظیمی آستانه عملکرد رله جریانی است و رله های جریان کم برعکس رله های جریان زیاد وقتی جریان عبوری کمتر از مقدار جریان تنظیمی باشد عمل می کنند. رله های جریانی شامل رله های جریان زیاد و جریان کم هستند.
ب_ رله های ولتاژی: این رله ها در یک مقدار مشخصی از ولتاژ (تنظیم ولتاژی) که قبلا معین شده است شروع به کار می کنند. رله های ولتاژی نیز همانند رله های جریانی به رله های ولتاژ زیاد و رله های ولتاژ کم تقسیم می شوند.
ج_ رله های توان: این رله ها بر اساس میزانی از قدرت عمل می کنند رله های توان به دو دسته قدرت کم و قدرت زیاد تقسیم می شوند.
د_ رله های جهت دار: این رله ها به جهت انتقال توان حساس هستند. در جریان متناوب این رله ها بر اساس ارتباط زاویه فاز بین کمیت های آن عمل می کنند. یعنی اگر زاویه بیم نازور جریان و ولتاژ مثبت باشد رله عمل می کند. در جریان مستقیم رله های جهت دار براساس جهت جریان عمل کرده و معمولا رله های با مغناطیس دایم و سیم پیچ متحرک هستند.
ه_ رله های فرکانسی: رله های فرکانسی براساس خروج فرکانس از محدوده از قبل تعیین شده عمل می نمایند. این رله ها شامل فرکانس کم و فرکانس زیاد هستند.
و_ رله های حرارتی: رله های حرارتی بعنوان عناصر حفاظتی در یک درجه حرارت تعیین شده عمل می نمایند.
ز_ رله های تفاضلی: عملکرد این رله ها براساس تفاضل مقداری یا برداری دو کمیت همچون جریان الکتریکی یا ولتاژ استوار است.
ح_ رله های دیستانس: رله های دیستانس براساس امپدانس دیده شده توسط ترانسفورماتورهای حفاظتی که مستقیما به فاصله محل خطا تا آن ها بستگی دارد عمل می کنند.
مطالعه کنید: تست های مهندسی برق - تست دیود و آی سی روی مدار و تست تریستور
رله وسیله ای است که با صدور فرمان باز و بسته شدن مدارشکن ها سبب می شود که عملکرد وسایل و تجهیزات قدرت الکتریکی، تحت نظارت و کنترل قرار گیرد. وظیفه یک رله تشخیص شرایط غیر عادی در بخشی از شبکه قدرت است. به عبارت دیگر عملکرد یک رله سبب می شود بخشی از شبکه قدرت از بقیه شبکه جدا گردد که این امر باعث عملکرد صحیح بقیه سیستم خواهد شد. یکی از روش های دسته بندی رله ها تقسیم بندی براساس وظیفه آنها است. به عبارت دیگر این تقسیم بندی براساس پارامتری که رله اندازه می گیرد استوار است. در تقسیم بندی که بر مبنای کمیت اندازه گیری استوار است. رله ها براساس تنظیم اولیه معین شده، کار می کنند .
انواع رله های حفاظتی: رله های جریانی، رله های ولتاژی، رله های توان، رله های جهت دار، رله های فرکانسی، رله های حرارتی، رله های تفاضلی و رله های دیستانس.
رله بوخهلتس یک رله حفاظتی برای دستگاهی است که توسط روغن خنک میشود و یا از روغن بعنوان ایزولاسیون در آن استفاده شده است و دارای ظرف انبساط نیز میباشد. این رله با بوجود آمدن گاز یا هوا در داخل منبع روغن دستگاه و یا پایین رفتن سطح روغن از حد مجاز و یا در اثر جریان پیدا کردن شدید روغن بکار می افتد و سبب به صدا در آوردن سیگنال و دادن علامت می شود و یا اینکه مستقیما دستگاه خسارت دیده را از برق قطع می کند. رله بوخهلتس به قدری دقیق است که به محض اتفاق افتادن کوچکترین خطائی عمل می کند و مانع آن می شود که دستگاه خسارت زیادی ببیند. خطاهایی که سبب بکار انداختن رله بوخهلتس می شود عبارتند از: 1_ جرقه بین قسمتهای زیر فشار و هسته ترانسفورماتور 2_ اتصال بدنه داخل ترانس 3_ اتصال حلقه و کلاف 4_ قطع شدن یکفاز 5_ نشت شدید روغن از تانک اصلی یا از لوله های ارتباطی.
مطالعه نمائید: تدریس خصوصی الکترونیک 1 و 2 و 3 توسط اساتید و مدرسین مجرب مهندسی برق
در خطاهای کوچک هوا یا گازهای متصاعد شده از روغن، وارد لوله رابط بین ترانسفورماتور و منبع ذخیره روغن شده و به داخل رله بوخهلتس که در یک قسمت از این لوله قرار دارد راه یافته و به طرف قسمت بالای رله که به صورت مخزن گاز درست شده است صعود می کند و در آنجا جمع می شود. گازهای راه یافته به داخل رله بوخهلتس به سطح فوقانی روغن فشار می آورد و باعث پایین آوردن سطح روغن در رله بوخهلتس میگردد این فشار به شناور بالائی رله منتقل میشود و آنرا بطرف پایین میراند. حرکت شناور باعث بستن و یا باز کردن کنتاکت هایی می شود که جهت دادن فرمان در یک محفظه جیوه ای تعبیه شده است. در موقعی که خطا بصورت یک اتصالی شدید باشد گازهای متصاعد شده در اثر قوس الکتریکی قدری زیاد می گردد که موجب راندن موجی از روغن به داخل ظرف انبساط می شود. اگر سرعت موج روغن از مقدار معینی که قبلا تنظیم شده است تجاوز کند، قبل از اینکه گازها به داخل رله بوخهلتس راه یابند دریچه اطمینان رله بکار می افتد و باعث قطع ترانسفورماتور از برق می شود.
بر روی اغلب کنترل فازها دو پیچ تنظیم وجود دارد که عبارتند از 1_ زمان عکس العمل : با این پیچ تنظیم می توان زمان تاخیر در قطع را تنظیم نمود که از آن برای پوشش دادن زمان استارت و جلوگیری از عمل رله در مواقع نامطلوب استفاده می شود. 2_ حساسیت قطع فاز: با این پیچ تنظیم می توان نامتقارنی و ولتاژ برگشت را جهت قطع خروجی انتخاب کرد. (در اکثر موارد حساسیت بین 15 تا 20 درصد مناسب است اما در موتورهایی که ولتاژ برگشت زیادی دارند می توان از حساسیت 5 درصد استفاده کرد و در صورتی که عدم تقارن ولتاژ موجود در شبکه مزاحم عمل عادی رله باشد می توان از حساسیت های 25 تا 30 درصد استفاده کرد).
رله under voltage و over voltage در شبکه قدرت: در این بخش توضیحات مختصری در مورد کاربرد رله under voltage و over voltage در شبکه قدرت ارائه می گردد.
مطالعه نمائید: دانلود رایگان جزوه بسیار عالی آموزش فازور در مهندسی برق با مثال های متعدد
کاربرد رله under voltage و over voltage در شبکه قدرت: به علت افزایش جریان مصرفی و ثابت بودن قدرت در شبکه، در نتیجه افت ولتاژ شدید در شبکه بوجود می آید. در حالت خاص پدیده ای به نام رزونانس، خروج ناگهانی مقادیر قابل توجه بار و بالا بودن تپ ترانسفورماتور در شبکه موجب افزایش ولتاژ می شود. در هر حالت این عوامل برای تجهیزات خطرناک است و برای جلوگیری از آن باید سیستم ایزوله شود. برای این کار از رله ای موسوم به over/v یا رله under/v استفاده میشود.
رله کنترل آمپر سه فاز دستگاهی مناسب برای حفاظت موتورهای سه فاز در برابر افزایش، کاهش و عدم تقارن جریان و نمایش جریان می باشد. از ویژگی های آن 1_ قابلیت نمایش و اندازه گیری جریان و حفاظت در برابر مینیمم، ماکزیمم و عدم تقارن جریان ها 2_ دارای سه حد تنظیم مینیمم، آلارم و ماکزیمم جریان، زمان تاخیر در استارت اولیه موتورهای سنگین، آلارم داخلی جهت هشدار در مواقع خطا و دو رله مجزا برای ALARM و TRIP 3_ 10 عدد نشانگر برای اعلام وضعیت ها 4_ راهنمای نصب سیم کشی روی ترمینال های دستگاه.
اصول کار و کاربردهای رله فتوسل سوئیچ
به منظور روشن و خاموش نمودن لامپ ها به طور خودکار در غروب و طلوع آفتاب بدون نیاز به حضور در محل میتوان با نصب یک دستگاه رله فتوسل سوئیچ علاوه بر تامین نیاز فوق در مصرف برق هنگام روز صرفه جویی و به عمر لامپ ها نیز افزود. از کاربردهای فتوسل میتوان به روشن و خاموش نمودن خودکار لامپها، صرفه جویی در مصرف برق، افزایش عمر لامپ ها، دریافت فرمان نوری برای موارد مختلف.
کلمات کلیدی: خودکار، رله فتوسل، مصرف برق، افزایش عمر، فرمان نوری
مطالعه نمائید: عوامل ایجاد برق گرفتگی و توصیه ایمنی به برقکاران و نحوه نجات فرد برق گرفته
1_ رله فتوسل را در ارتفاع مناسب و مکان باز دور از تابش نور مستقیم چراغ ها ی اطراف و ریزش برف و باران با استفاده از پایه موجود نصب نمایید.2_ طبق دستور روی برگه فرستاده شده با فتوسل سیم بندی را اجرا کنید3_ پتانسیومتر داخل دستگاه در حد متوسط تنظیم شده و نیاز به تغییر ندارد (جز در موارد خاص برای زودتر یا دیرتر عمل نمودن رله) 4_ برای مصارف بالا از کنتاکتور متناسب با مقدار مصرف استفاده نمایید. 5_ برای اطمینان از نصب صحیح دستگاه با استفاده از پوشش پلاستیکی مشکی داخل جعبه عملکرد رله فتوسل را تست نمایید.
در این تایمر از خاصیت ذخیره سازی و فشردگی هوا استفاده می شود. به این ترتیب که رله در موقع رها شدن، خیلی راحت رها می شود. وقتی که بوبین تحریک قسمت متحرک را جذب می کند، اهرم، قطعه ای را که به شکل دم آهنگری است، فشار خواهد داد. هوای داخلی دم از طریق سوپاپ یک طرفه خارج می شود. وقتی که بوبین از تحریک خارج می شود، فنر دم را منبسط می کند. دم، از طریق سوپاپ تنظیم، از هوا پر می شود. سرعت انبساط دم در رابطه با پیچ تنظیم تفاوت می کند. وقتی که دم به حالت عادی برگشت، کنتاکت ها عمل می کنند.
از تایمرهای الکترونیکی برای تنظیم زمان های کم تر از ثانیه تا چندین ثانیه استفاده می شود. در ساختمان این تایمر ها، از مدارها و اجزای الکترونیکی استفاده شده است. در نوعی از این تایمرها با شارژ و دشارژ شدن یک خازن بوبین یک رله ی کوچک تحریک می شود. اصول ساختمان تایمر الکترونیکی بر مبنای مدار (خازن و مقاومت) و بر حسب تاخیر زمانی استوار است. تنظیم این نوع تایمرها بستگی به مقدار مقاومت سر راه خازن دارد. در ساده ترین نوع تایمر الکترونیکی در تایمر نوع خازنی، رله هنگامی وصل می شود که خازن شارژ بشود و ولتاژ دو سر آن برابر ولتاژ وصل رله گردد.
پیشنهاد می شود مطالعه نمائید: معرفی، آینده شغلی و بازارکار مهندسی برق
یکی از وسایل فرمان دهنده ی مدارهای کنترل اتوماتیک، تایمرها یا رله های زمانی هستند که وظیفه ی کنترل مدار را برای مدت زمانی معین به عهده دارند. رله های زمانی در انواع مختلف ساخته می شوند، الف) رله ی زمانی موتوری یا الکترومکانیکی ب) رله زمانی الکترونیکی پ) رله زمانی نیوماتیکی (با فشار هوا)
ساختمان داخلی (رله زمانی) تایمر موتوری یا الکترومکانیکی
این نوع تایمراز یک موتور کوچک با قطب چاکدارتشکیل شده است که از طریق چرخ دنده یک دیسک را در مقابل میکروسویچ می چرخاند. محل دیسک در لحظه ی شروع به کار، قابل تنظیم است و پس از تنظیم زمان آن (توسط زایده ی خارجی) و تغذیه تایمر، موتور با دور ثابت به گردش در می آید و با گردش موتور، زمان تایمر شروع می شود. پس از گردش، به علت برخورد با زایده دیسک، متوقف می شود و به میکروسویچ داخلی فرمان می دهد و کنتاکت های تایمر عمل می کنند و به طور اتوماتیک قطع می شوند و موتور از کار می افتد. زمان وصل این رله ها از دهم ثانیه تا به طور دایم قابل تنظیم است.
رله زمانی هیدرولیکی
در این رله ها از سیستم هیدرولیکی جهت تاخیر در مدار استفاده می شود. طرز کار آن طوری است که وقتی جریان برق به رله وصل می شود ،مقداری روغن در داخل آن جا به جا می گردد. برای بازگشت روغن به محل اولیه زمانی لازم است که این زمان را به عنوان زمان تایمر در نظر می گیرند. این رله ها را در مدارهای مختلف به کار می برند.
رله زمانی بی متال یا حرارتی (تایمر حرارتی)
این نوع تایمر با استفاده از خاصیت بی متال کار می کند و در انواع رله حرارتی ذوب شونده، رله حرارتی بی متال و رله حرارتی منعکس کننده ی میله ای ساخته می شوند. زمانی که جریان از بی متال عبور می کند گرم می شود و پس از مدتی در اثر تغییر شکل عمل کرده مدار را قطع یا وصل می کند. دقت این نوع تایمر زیاد نیست و آب و هوای محیط بر روی آن اثر می گذارد.
رله های زمانی را می توان به دو دسته تقسیم کرد:
رله های تاخییر در وصل: به رله ای گفته می شود که باید به رله انرژی داده شود و سپس رله عمل کرده کنتاکتی را باز یا بسته کند: مثل رله زمانی موتوری.
رله های تاخیر در قطع: به رله ای گفته می شود که بعد از قطع شدن انرژی عمل کرده کنتاکتی را باز یا بسته می کند: مثل رله زمانی نیوماتیکی
مطالعه نمائید: انواع کلیدهای مورد استفاده در صنعت برق و کارکرد و کاربرد آنها
نوعی رله حرارتی است که در مقابل درجه حرارت محیط حساس بوده و عمل می کند. این وسیله در دستگاه های مختلف صنعتی دارای کاربرد فراوان است و وظیفه ی تعادل حرارتی دستگاه را به عهده دارد. در صورتی که درجه ی حرارت از حد تنظیمی فراتر رود، کلید عمل کرده یک کنتاکت باز را می بندد و یا کنتاکت بسته ای را باز می کند. از ترموستات بیشتر در وسایل حرارتی و برودتی مانند شوفاژ، یخچال و چیلر استفاده می شود.
لیمیت سویچ (رله محدود کننده)
این نوع کلیدها معمولا برای فرمان های مکانیکی یا محدود کردن حرکت دستگاهی به کار می روند. ساختمان داخلی آنها مانند استاپ استارت ها است و به صورت ساده و دوبل و چند کنتاکته ساخته می شوند.
رله حرارتی (بی متال)
دستگاه های الکتریکی را باید در مقابل خطرات و خطاهای احتمالی حفاظت کرد. یکی از راه های حفاظت موتورهای الکتریکی، استفاده از رله حرارتی و رله مغناطیسی است. رله حرارتی، موتور را در مقابل اضافه بار (بار زیاد) حفاظت می کند. رله های بار زیاد (بی متال) قابل تنظیم است و در مقابل اضافه بار از 05/1 تا 10 برابر جریان نامی، موتور را قطع می کند.
حتما مطالعه نمائید: انواع نیروگاهها در صنعت برق و برق صنعتی
منبع: ایران مدرس
