در این مقاله با عنوان آموزش برق صنعتی نحوه تست اجزاء مختلف پرکاربرد در صنعت برق، چگونگی تست کردن قطعات مهمی مانند لامپ های الکترونی، ترانزیستور BJT، فیوز، کلید، مقاومت، ترانسفورماتور و ..... توضیح داده شده است.
پیشنهاد ویژه سایت ایران مدرس: تست های مهندسی برق - تست دیود و آی سی روی مدار و تست تریستور
برای قطعات برق صنعتی یکی از مهمترین جنبه ها این است که چگونه این قطعات را تست کنیم تا از سالم بودن و کارکرد صحیح آنها مطمئن شویم. در این مقاله برای تعدادی از مهمترین اجزای برق صنعتی نحوه تست توضیح داده شده است.
اولا بایستی روی بدنه شیشه ای لامپ از داخل گرد سیاه و یا سفید نگرفته باشد و ثانیا دو پایه فیلامان به همدیگر راه دهد (اهمی نشان دهد) که دو پایه فیلامان در لامپ 7 پایه، پایه های 3 و 4 بوده، در لامپ 8 پایه، پایه های 1و 8 بوده، در لامپ 9 پایه، پایه های 4 و 5 بوده، در لامپ 10 پایه، پایه های 5 و 6 بوده و در لامپ 12 پایه، پایه های 1و 12 (یا 1و 6) می باشد.
در این بخش توضیحات مختصری در مورد چگونگی تست ترانزیستور، فیوز، مقاومت، کلید، گوشی و پتانسیومتر ارائه می گردد.
ابتدا مشخص می کنیم که ترانزیستور PNP مثبت است و یا NPN منفی و سپس پایه های B و E و C آن را مشخص می کنیم (در دیتاشیت ترانزیستور این مئوارد مشخص گردیده و همچنین توسط تست دیود نیز می توانیم هر یک از این موارد را تعیین نماییم). سپس ترانزیستور مورد تست را در محل مربوطه قرار داده و سلکتور را روی HFE قرار می دهیم.
کلیک کنید: مشاهده لیست کامل مدرسین مهندسی برق
دو سر مولتی متر را که روی رنج ضربدر یک است به دو سر فیوز زده، اگر عقربه روی صفر ایستاد فیوز سالم است.
از هر سه پایه مجاور، در یک حالت دو پایه باید به هم راه دهد و دو پایه به هم راه ندهد و در حالت دیگر بر عکس این حالت باید نشان دهد.
دو سر گوشی را به باطری زده اگر صدای خش خش شنیده شد گوشی و یا بلند گو سالم است.
حتما بخوانید: انواع کلیدهای مورد استفاده در صنعت برق و کارکرد و کاربرد آنها
دو سر مولتی متر را به دو سر مقاومت زده و مقدار اهم مقاومت اندازه گیری شود، دقت شود که دو دست به قسمت فلزی مولتی متر تماس نداشته باشد و ابتدا مولتی متر را روی رنج ضربدر یک بعد روی ضربدر 10 و بعد روی ضربدر یک کیلو و بعد روی ضربدر 10 کیلو قرار می دهیم اگر روی هیچ کدام حرکت نکرد مقاومت سوخته است.
دو سر مولتی متر را که روی رنج ضربدر یک است به سر اول و وسط ولوم یا پتانسیومتر زده و پیچ آن را چرخانده، اگر عقربه نیز تغییر نمود، ولوم یا پتانسیومتر سالم است. اگر در این مباحث اشکال دارید از معلم های برق کمک بگیرید.
دو سر مولتی متر را به دو سر مقاومت در حالیکه دستگاه خاموش است می زنیم چنانچه مقدار دیده شده با رنگ مقاومت مطابقت داشت مقاومت سالم است ولی تست مقاومت به وسیله ی مولتی متر روی مدار دقیق نیست و باید حداقل یک پایه آن از مدار خارج شود، می توان مولتی متر را روی قسمت ولتاژ مستقیم قرار داد و یک فیش را به شاسی و فیش دیگر را به دو طرف مقاومت وصل نمود، چنانچه یک طرف ولتاژ دیده شد و طرف دیگر ولتاژ نبود احتمالا مقاومت سوخته است (البته ممکن است مقاومتی پر اهم باشد و یا مقاومتی باشد که یک سرش به شاسی رفته باشد که در این صورت یکسر مقاومت ولتاژ است و سر دیگر ولتاژ نیست).
1- تست ضربه صاعقه کامل LI
در این تست، استقامت عایقی ترمینال های خط ( سرفازها) ترانسفورماتور در برابر ولتاژ صاعقه صحه گذاری می شود. که در آن ترانسفورماتور تحت تنش ناشی از مولفه های فرکانس بالای ولتاژ صاعقه قرار می گیرد که منجر به تولید تنش های ولتاژی غیر یکنواخت در طول سیم پیچ میگردد. در این تست، ولتاژ ضربه صاعقه استاندارد با مشخصات زمانی 1.2/50 میکروثانیه به صورت جداگانه به هرکدام از فازهای ترانسفورماتور اعمال می گردد. هنگام اعمال ولتاژ به هر فاز، تمامی فازهای دیگر زمین می شوند.
مطالعه مقاله منابع تامین برق اضطراری، دیزل ژنراتور، کاربرد و انواع آن هم پیشنهاد می شود.
2- تست ضربه صاعقه برش یافته (LIC)
کلیات این تست، مشابه تست LI می باشد با این تفاوت که ولتاژ اعمال شده ضربه استاندارد، در قسمت پشت موج، ناگهان برش داده می شود. در این حالت علاوه بر فرکانس های موجود در ضربه کامل، تغییرات خیلی بالای نرخ ولتاژ (ناشی از برش آنی) در قسمت دم موج، نیز به سیم پیچ اعمال می گردد. ولتاژ ضربه LIC دامنه بزرگتری نسبت به ولتاژ ضربه LI داشته و در برگیرنده مولفه های فرکانسی بالاتری می باشد.
3- تست ضربه صاعقه ترمینال نوترال (LIN)
در این تست، ولتاژ صاعقه متناظر با um نوترال در حالتی به نوترال ترانسفورماتور اعمال میگردد که تمامی ترمینال های دیگر زمین شده اند. شکل موج ضربه اعمالی نیز مشابه ضربه صاعقه استاندارد LI می باشد با این تفاوت که زمان پیشانی موج می تواند تا 13 میکروثانیه باشد.
حتما بخوانید: دانلود سوالات امتحانی مونتاژکار و نصاب تابلوهای برق رشته برق صنعتی سال سوم کاردانش
4- تست ضربه سوئیچینگ (SI)
این تست تنها بر روی سیم پیچی از ترانسفورماتور انجام می گردد که بالاترین ولتاژ را داراست. ولتاژ ضربه به نوبت به هر کدام از فازهای سمت فشار قوی اعمال می گردد. مدار اندازه گیری در این تست بدین صورت می باشد که در سیم پیچ ستاره با نوترال بیرونی، ترمینال نوترال می بایست بصورت مستقیم و یا ازطریق مقاومت شنت اندازه گیری زمین گردد. دو ترمینال باقیمانده دیگر از سیم پیچ تحت تست، نیز از طریق مقاومت های میراکننده بزرگ به زمین وصل می شوند و ترمینال های سیم پیچ های دیگر نیز باز می باشند. برای سیم پیچ مثلث، ترمینال انتهایی فازی از سیم پیچ که تحت تست قرار می گیرد، مستقیم و یا از طریق یک مقاومت شنت کوچک زمین می گردد و تمام ترمینال های دیگر باز باقی می مانند. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید از اساتید برق صنعتی کمک بگیرید.
منبع: ایران مدرس
