معرفی رشته علوم تربیتی گرایش آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی - مقطع کارشناسی
آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی در کشور ما مسئله ای جدید بوده و تا کنون توجه شایانی بدان معطوف نگردیده است. در روند جامعه انقلابی ما، نقش آموزش و پرورش در توضیح و تشریخ ارزشهای جدید حاکم برجامعه اسلامی و آماده کردن کودکان برای ایفای نقش خود بر مبنای روابط اسلامی و انقلابی از اهمیت خاص برخوردار است و این مسئله از دیدگاه اسلامی و نیز در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد تأیید قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحقیقات رواشناسان و کارشناسان علوم تربیتی نمایانگر آن است که امکانات مراکز تربیت کودکان از دوره های پیش دبستانی نباید تنها برای محافظت کودکان و تامین نیازهای اولیه آنان مورد استفاده قرار گیرند. بلکه تدوین برنامه های آموزشی در چنین دورانی بسیار ضرورت دارد و نقش این دوران در تحکیم پایه و اساس تربیتی آموزشهای بعدی از اهمیت بسیاری برخوردار است.
پیشنهاد ویژه ایران مدرس: پردرآمدترین مشاغل ایران کدام هستند؟
طول دوره تحصیل
متوسط طول دوره کارشناسی علوم تربیتی گرایش آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی 5 سال است (حداقل 4 سال و حداکثر 6 سال میباشد) و نظام آموزشی آن مطابق آئین نامه مصوب شورای عالی برنامه ریزی کلیه دروس در 8 ترم برنامه ریزی شده است و طول هر ترم 17 هفته در هر نیمسال تحصیلی است زمان هر درس از نوع نظری 17 ساعت، عملی 24 ساعت و کارورزی 51 ساعت است.
تعداد واحدها
تعداد کل واحدهای درسی دوره کارشناسی رشته آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستان 142 واحد است، این دروس از لحاط محتوی به عمومی، اصلی، اختیاری و اختصاصی تقسیم میشود، دروس اختصاصی از لحاط نظری و عملی به دو دسته تقسیم میشود (42 واحددروس نظری و 8 واحد دروس عملی ) کارورزی به شرح زیر:
- دروس عمومی 23 واحد
- دروس اصلی: پایه علوم ( اصلی ) 61 واحد
- دروس تخصصی : (دروس کاربردی) 50 واحد
- دروس اختیاری 8 واحد
جمع واحد 142
نقش و توانایی یا کارایی
1- مربی دوره های پیش دبستانی (شیرخوارگاه ، مهدکودک، کودکستان و آمادگی)
2- کارشناس تهیه مواد و وسائل آموزشی و کمک آموزشی برای مراکز پیش دبستانی و دبستانی
3- آموزگار مدارس ابتدائی
4- مدیریت مدارس ابتدائی
5- مربی کاروزی دانشجویان تربیت معلم
6- تدریس در مدارس کودکان استثنائی ( در صورت گذراندن دروس اختصاصی و پایه و اصلی)
7- کارشناس و مربی آموزش و پرورش پیش دبستانی در دانشگاه
8- کارشناس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
9- کارشناس آموزش و برنامه ریزی سازمان بهزیستی
10- کارشناس وزارت آموزش و پرورش (دفتر آموزش ضمن خدمت، دفتر تحقیقات و برنامه ریزی درسی و مانند آن)
ضرورت و توانایی
در بسیاری از فرهنگ ها از جمله فرهنگ ما، پدر و مادر مسئولیت و نقش بسیار مهمی در تربیت کودکان خوددار میباشند, شکی نیست که دامان مادر و خانواده میتوانند بهترین مربی و محیط تربیتی برای کودک محسوب شوند، ولی این امر به سبب پیچیدگی های زندگی صنعتی و تقسیم وظایف میتوانند به نحو احسن تحقق یابد. کافی نمودن آگاهیهای والدین و شناخت نیازهای فرزاندنشان، اشتغال مادران کارمند و کارگر خارج از خانه به علت ضعف بنیه مالی و اقتصادی خانواده از اهم مسائل مورد نظرند، از طرف دیگر نیاز کودک به جامعه و توجه به حقوق کودک و نیاز جامعه به کودکان آینده ساز خود حائز اهمیت بسیار است.
مسئله نیاز اجتماعی بدین صورت مطرح میشود کودک نمیتواند تنها به مادر و خانواده خود متعلق باشد بلکه به کل اجتماع که درآن پرورش می یابد تعلق دارد و الزاماً مجموعه به تاثیر پذیری از شرایط و امکانات و سازمان دهی محیط اجتماعی میباشد. بنابراین همزمان با تربیت خانواده، لازم است مراکز آموزش و پرورش پیش دبستانی در زمینه تکامل همه جانبه کودک نقش اساسی و حیانی خود را ایفاء نمایند.
آموزش و پرورش پیش دبستانی در کشور ما مسئله ای جدید بود و تا کنون توجه شایانی بدان معطوف نگردیده است. در روند جامعه انقلابی ما، نقش آموزش و پرورش در توضیح وتشریح ارزشهای حاکم بر جامعه اسلامی و آماده کردن کودکان برای ایفای نقش خود بر مبنای روابط اسلامی و انقلابی از اهمیت برخوردار است و این مسئله از دیدگاه اسلامی و نیز در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد تأیید قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحقیقات روانشناسان و کارشناسان علوم تربیتی نمایانگر آن است که امکانات مراکز تربیت کودکان در دروه های پیش دبستانی نباید تنها برای محافظت کودکان و تامین نیازهای اولیه آنان مورد استفاده قرار گیرند.
بلکه تدوین برنامه های آموزشی در چنین دورانی بسیار ضرورت دارد و نقش این دوران در تحکیم پایه و اساس تربیتی و آموزشهای بعدی از اهمیت بسیاری برخوردار است. از طرف دیگر نیازهای فردی کودکان از نقطه نظر حسی و حرکتی، عقلی واجتماع جامعه را به پرورش مربیان متعهد و دلسوز، آگاه و علاقمند نشان میدهد.
پرواضح است که کار چنین مربیانی بدون آراستگیهای معنوی و مسئولیتهای و تعهدات دینی و عقیدتی نمیتواند چندان مثمر ثمر واقع گردد. از طرفی نیاز به تربیت نیروی انسانی در این رشته که در حال حاضر بر عهده سازمان بهزیستی کشور و وزارت آموزش و پرورش قرار گرفته است مورد تأیید مقامات مسئول میباشد. به این ترتیب که کلیه مهدکودکهای زیر پوشش سازمان بهریستی و وزارت آموزش و پرورش برای حسن اداره امور مهدکودکها خود نیاز مبرمی به فارغ التحصیلان رشته آموزش و پرورش پیش دبستانی دارند.
چارت درسی زیر صرفا جنبه پیشنهادی دارد. انتخاب واحد باید با نظر و تائید استاد راهنما صورت گیرد. در غیر این صورت هیچ مسوولیتی متوجه مسوولیت سایت دانشگاه نخواهد بود
پیشنهاد می شود مقاله آشنایی با رشته علوم تربیتی و بازارکار آن را هم مطالعه کنید.
دروس دوره هشت ترمي رشته آموزش و پرورش پيش دبستاني و دبستاني
خير کد درس نام درس (اختياري) نوع
ترم 1
1 105 تربیت بدنی -1 خير عمومي
2 250 فارسی عمومی خير عمومي
3 251 زبان خارجه عمومی خير عمومي
4 21421012 روانشناسی عمومی خير اصلي
5 21421023 جامعه شناسی عمومی خير اصلي
6 21421045 تاریخ آموزش و پرورش در اسلام و ایران خير اصلي
7 21423041 کلیات فلسفه خير اصلي
8 21431016 آشنائی با کتابخانه و اصول کتابداری خير اصلي
ترم 2
9 101 معارف اسلامی -1 خير عمومي
10 110 تربیت بدنی -2 خير عمومي پیش نیاز
11 21421034 مقدمات تکنولوژی آموزشی خير اصلي
12 21421056 فلسفه آموزش و پرورش خير اصلي پیش نیاز
13 21421114 روانشناسی تربیتی خير اصلي پیش نیاز
14 21421147 جامعه شناسی آموزش و پرورش خير اصلي پیش نیاز
15 21423052 کلیات اقتصاد خير اصلي
ترم 3
16 106 معارف اسلامی -2 خير عمومي پیش نیاز
17 21406019 روانشناسی رشد -1 کودکی خير اصلي پیش نیاز
18 21421067 اصول و مبانی آموزش و پرورش خير اصلي
19 21421090 آموزش‌وپرورش‌ابتدائی‌وراهنمایی‌ومتوسطه خير اصلي
20 21421103 روشها و فنون تدریس خير اصلي
21 21421181 روشهای آماری در علوم تربیتی خير اصلي
22 21421250 مقدمات برنامه ریزی آموزشی-درسی خير اصلي
23 21421261 اقتصاد آموزش و پرورش خير اصلي پیش نیاز
ترم 4
24 252 اخلاق وتربیت اسلامی خير عمومي
25 21421089 آموزش و پرورش تطبیقی خير اصلي پیش نیاز
26 21421125 روانشناسی رشد -2 نوجوانی خير اصلي پیش نیاز
27 21421192 سنجش و اندازه گیری درعلوم تربیتی خير اصلي پیش نیاز
28 21421205 مقدمات روش تحقیق در علوم تربیتی خير اصلي پیش نیاز
29 21421227 آموزش و پرورش کودکان استثنایی خير اصلي پیش نیاز
30 21421238 مقدمات مشاوره و راهنمایی خير اصلي
ترم 5
31 113 متون اسلامی- منتخب ایات قران و نهج البلاغه خير عمومي
32 21422015 آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی خير تخصصي پیش نیاز
33 21422060 روانشناسی بازی خير تخصصي پیش نیاز
34 21422106 آشنایی با مفاهیم و روش تدریس ریاضیات خير تخصصي پیش نیاز
35 21422140 تهیه و کاربرد وسایل و مواد آموزشی خير تخصصي پیش نیاز
36 21422208 حرکت ورزشی و سرودهای خاص کودکان خير تخصصي
37 21422297 متون تخصصی پیش دبستانی و دبستانی خير تخصصي
38 21422311 روش تدریس علوم تجربی و اجتماعی خير تخصصي پیش نیاز
39 21422355 کار عملی -2 خير تخصصي پیش نیاز
ترم 6
40 112 انقلاب اسلامی و ریشه ها خير عمومي
41 21422026 بهداشت و تغذیه مادر و کودک خير تخصصي پیش نیاز
42 21422093 مدیریت مراکز پیش دبستانی و دبستانی خير تخصصي پیش نیاز
43 21422162 زبان آموزی خير تخصصي پیش نیاز
44 21422264 روانشناسی آموزش خواندن خير تخصصي پیش نیاز
45 21422300 آشنایی با فعالیتهای تربیتی- اجتماعی خير تخصصي پیش نیاز
46 21422333 تربیت بدنی- ورزش و بازیهای دبستانی خير تخصصي
47 21422366 کار عملی -3 خير تخصصي پیش نیاز
ترم 7
48 111 تاریخ اسلام خير عمومي
49 259 جمعیت و تنظیم خانواده خير عمومي
50 21413127 تفاوتهای فردی کودکان خير اصلي پیش نیاز
51 21422048 اصول بهداشت و کمکهای اولیه خير تخصصي
52 21422128 آموزش هنر خير تخصصي پیش نیاز
53 21422184 قصه گویی و نمایش خلاق خير تخصصي پیش نیاز
54 21422195 کار و آشنایی باطبیعت و زندگی اجتماعی خير تخصصي پیش نیاز
55 21422231 مشاوره کودک خير تخصصي پیش نیاز
56 21422286 ادبیات کودکان خير تخصصي
منبع: وب سایت دانشگاه فردوسی مشهد
-----------------------------------
معرفی رشته علوم تربیتی
گرایش تکنولوژی آموزشی:
تکنولوژی آموزشی در لغت از واژه‌های خاص "تکنو" به معنی برخورد سیستماتیک با پدیده‌های علمی, "لوژی" به معنای شناخت، و "آموزش" به معنای فعالیتهای هدفمندی است که مربیان یا معلمان انجام می‌دهند تا تغییر رفتار یا توانایی تغییر رفتار در فراگیرنده به وجود بیاید. از همین جا مشخص میشود که تکنولوژی آموزشی به معنای شناخت پدیده‌ها یا روشهای دقیق آموزشی برای رسیدن به اهداف آموزشی است.
همان‌طور که گفتیم این یک تعریف لغوی است. اما در تعریف مفهومی باید گفت که تکنولوژی آموزشی شامل تئوری‌ها و اجرای اعمال طراحی، رشد، کاربرد، مدیریت و ارزشیابی فرآیندها و منابع یادگیری میشود.این فرآیند از یک سو نگاهی خُرد و موشکافانه دارد؛ زیرا برای تسهیل فراگیری به تک تک فراگیران به صورت خُرد توجه میکند و از سوی دیگر کیفیت آموزشی را به‌صورت کلی در نظر می‌گیرد و در این راستا به طراحی علمی، رشد علمی، کاربرد و مدیریت این فرآیند می‌پردازد.در کل میتوان گفت که رشته تکنولوژی آموزشی تلاش میکند تا با طراحی دقیق و صحیح نظام آموزشی، به معلم‌ها بیاموزد که چگونه معلمی ورزیده، کاردان و ماهر شوند و تدریس خود را بر پایه بهترین شیوه یادگیری, استوار کنند. این دانش همچنین به مسؤولان نظام آموزشی بهترین راه تدوین کتب درسی، مدیریت آموزشی و ارزشیابی آموزشی را نشان میدهد.
تواناییهای لازم:
تکنولوژی آموزشی فرآیند کیفی و خُرد است؛ یعنی به یادگیری تک تک انسان‌ها توجه دارد. به همین دلیل دانشجوی این رشته باید نوع‌دوست، انسان‌دوست، علاقه‌مند به دانش‌آموزان و در عمل صادق باشد. همچنین لازم است از نظر هوشی، توانایی فوق‌العاده‌ای داشته و دید هنری داشته باشد.در حال حاضر نیز می‌بینیم که دانشجویان توانمند این رشته گاه با وسایل بسیار ابتدایی، وسایل جدید و جالبی خلق می‌کنند. و در نهایت اینکه دانشجوی تکنولوژی آموزشی اگر هدفش ورود به آموزش وپرورش است، نباید ایده‌آل‌گرا باشد چون هنوز تفکر تکنولوژی آموزشی در آموزش وپرورش جا نیفتاده است و فارغ‌التحصیلان این رشته نباید انتظار داشته باشند که آموخته‌های خود را خیلی راحت و بدون هیچ مقاومتی در محیط آموزشی پیاده کنند.
موقعیت شغلی در ایران:
فلسفه اصلی این رشته، استفاده از توانایی فارغ‌التحصیلان آن در آموزش و پرورش و سپس صدا و سیما است. اما در عمل می‌بینیم که به دلیل تفکر غلط حاکم بر محیط‌های فوق، تکنولوژیست‌های آموزشی به سختی جذب این مراکز میشوند. البته برخی از فارغ‌التحصیلان این رشته جذب مدارس غیرانتفاعی شده‌اند و با ارائه طرح‌های آموزشی برای دوره‌ها و درس‌های مختلف، کارآیی مدرسه را بسیار ارتقاء داده‌اند.عده‌ای از فارغ‌التحصیلان نیز جذب وزارت ارشاد یا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان میشوند و بالاخره برخی از فارغ‌التحصیلان با توجه به توانایی‌هایی که در طی تحصیل کسب کرده‌اند، جذب بازار کار آزاد میشوند و به عکاسی آموزشی یا تولید فیلم‌های آموزشی می‌پردازند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل:
دروس مشترک در گرایشهای مختلف علوم تربیتی:
تاریخ آموزش و پروش در اسلام و ایران، فلسفه آموزش و پرورش، اصول و مبانی آموزش و پرورش،آموزش و پرورش تطبیقی، آموزش و پرورش ابتدایی راهنمایی و متوسطه، اخلاق اسلامی،روش ها و فنون تدریس، روانشناسی عمومی، روانشناسی تربیتی، روانشناسی رشد کودکی و نوجوانی، جامعه‌شناسی عمومی، جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، اقتصاد آموزش و پرورش، مقدمات مدیریت آموزشی، مقدمات برنامه‌ریزی آموزشی ودرسی، آموزش و پرورش کودکان استثنائی، مقدمات مشاوره و راهنمایی، مقدمات تکنولوژی آموزشی، آشنایی با کتابخانه و اصول کتابداری، روشهای آماری در علوم تربیتی، سنجش واندازه‌گیری در علوم تربیتی، مقدمات روش تحقیق در علوم تربیتی.
دروس تخصصی گرایش تکنولوژی آموزشی:
سمینار در برنامه‌ریزی درسی و آموزشی، مبانی ارتباط انسانی، اصول طراحی پیام‌های آموزشی، اصول عکاسی، تولید برنامه‌های تلویزیونی، انتخاب، بهره‌برداری و ارزیابی مواد و وسایل آموزشی، تولید مواد آموزشی.
گرایش مدیریت و برنامه‌ریزی:
گرایش مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی یک رشته میان رشته‌ای است که تلفیقی از رشته‌های روانشناسی، جامعه‌شناسی، فلسفه، مدیریت، آمار، زبان خارجی و مشاوره میباشد.هدف این گرایش از یک سو فراهم ساختن فرصتهای یادگیری هر چه بیشتر برای گروه‌های واجب‌التعلیم و علاقه‌مند به یادگیری و از سوی دیگر تربیت نیروی انسانی ماهر مورد نیاز توسعه اقتصادی کشورها است. در کل مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی، مدیریت بر فعالیتهای یاددهی و یادگیری به منظور ایجاد تغییرات مطلوب در رفتار یادگیرنده و ارزیابی میزان تحقق این تغییرات است.فارغ‌التحصیل این گرایش به راحتی می‌تواند علاوه بر پیش‌بینی‌های آموزشی یک کشور، مراحل برنامه‌ریزی آموزشی و مدیریت بر اجرای آن را ترسیم کند و با روشهای بهتر آموزشی، راهنما و مشاور خوبی برای یادگیرندگان باشد.
تواناییهای لازم :
فلسفه، جامعه‌شناسی، ریاضیات، آمار، اقتصاد و زبان انگلیسی در این رشته کاربرد و اهمیت بسیاری دارد. دانشجوی این رشته باید نسبت به محیط‌های آموزشی جامعه خود، دید عمیقی داشته باشد و روش آموزش کشور خود را بداند تا ظرافت‌های رفتاری دانش‌آموزان را درک کند و در نهایت به تشریح و تشکیل یک برنامه‌ریزی آموزشی صحیح بپردازد.
موقعیت شغلی در ایران :
امروزه آموزش با همه جنبه‌های زندگی ما ارتباط تنگاتنگ دارد و هر اندازه که جامعه ما پیچیده‌تر شود، آموزش و پرورش نقش مهم‌تری در حل مسائل آتی و رشد انسان‌ها پیدا میکند. به همین دلیل موقعیت‌های شغلی بسیاری برای فارغ‌التحصیلان این گرایش وجود دارد. تا جایی که بسیاری از کارشناسان مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی آینده شغلی این گرایش را در کشور ما، بسیار امیدبخش و ایده‌آل می‌دانند و معتقدند که فارغ‌التحصیلان مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی باید آینده خود را در فردا ببینند. چون کشور ما، یکی از کشورهای در حال رشد و توسعه است و بدون بهره‌گیری از شاخه‌های مختلف آموزشی، نمیتواند توسعه همه جانبه داشته باشد.در حال حاضر فارغ‌التحصیلان این گرایش در درجه اول جذب آموزش و پرورش میشوند. تعدادی نیز در سازمان‌های دولتی از جمله سازمان‌های مدیریت وبرنامه‌ریزی و برنامه‌وبودجه فعالیت می‌کنند. گفتنی است که فارغ‌التحصیلان مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی مجوز تأسیس آموزشکده‌های درسی را دارند و در صورت داشتن سرمایه لازم، میتوانند در این زمینه فعالیت کنند.
دروس تخصصی گرایش مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی:
اصول مدیریت آموزشی ، روانشناسی اجتماعی در تعلیم و تربیت ، سازمان و قوانین آموزش و پرورش ایران، اصول برنامه‌ریزی آموزشی، مبانی امور مالی و تنظیم بودجه در آموزش و پرورش، اصول برنامه‌ریزی درسی، کاربرد مقدمات کامپیوتر در مدیریت آموزشی، اصول حسابداری، روابط انسانی درسازمان‌های آموزشی،نظارت و راهنمایی تعلمیاتی، راهنمایی تحصیلی و شغلی، مسائل نوجوانان و جوانان، آموزش بزرگسالان، برنامه‌ریزی آموزش ضمن خدمت، مدیریت اسلامی، پروژه تحقیقاتی (سمینار)، کار عملی مدیریت در آموزشگاه، کار عملی در سازمان‌ها، متون زبان خارجه (در برنامه‌ریزی آموزش درسی)، متون زبان خارجه در مدیریت آموزشی.
گرایش آموزش و پرورش پیش‌دبستانی و دبستانی:
آموزشی که از زمان تولد آغاز و تا شروع اولین کار رسمی دبستان در پایان ششمین سال زندگی کودک ادامه می‌یابد، بسیار مهم است. زیرا کودکان در چنین سال‌هایی، مراحل مهم و حساس زندگی خود را از نظیر شخصیتی، اجتماعی و آموزشی پشت سر می‌گذرانند، و در واقع 6 سال اولیه زندگی از لحاظ رشد هوش و شکل‌گیری شخصیت دورانی سرنوشت‌ساز است. از سوی دیگر آموزش وپرورش دبستانی مهمترین حلقه از حلقه‌های نظام آموزش و پرورش کشور است و کودکان در این دوره در مراحل بسیار مهم رشد جسمانی، عاطفی، ذهنی به سر می‌برند، از همین‌رو توجه به این دوره از آموزش و پرورش باید از اولویت خاصی برخوردار باشد. هدف گرایش آموزش و پرورش پیش‌دبستانی و دبستانی تربیت متخصصانی است که بتوانند قوای جسمی، عاطفی، روانی، اجتماعی و اخلاقی کودکان پیش‌دبستانی و دبستانی را پرورش دهند.
تواناییهای لازم :
تعلیم و تربیت بیش از آنکه علم باشد،فن و هنر است و یک معلم یا مربی باید به یاری فن و هنر خویش مراحل یادگیری را هدایت کند. به همین دلیل دانشجوی این گرایش باید فردی خلاق بوده و از اطلاعات عمومی نسبتاً گسترده و فن بیان خوبی برخوردار باشد و در نهایت از کار با کودکان لذت ببرد.
موقعیت شغلی در ایران :
فارغ‌التحصیل این گرایش علاوه بر کار در آموزش و پرورش و مهد کودک‌ها و آمادگی‌ها در صورت داشتن سرمایه لازم می‌تواند مجوز تأسیس مهد کودک و آمادگی را بگیرد و در این زمینه به طور خصوصی فعالیت کند. همچنین می‌تواند در مراکز مرتبط با کودکان مانند کانون پروش فکری کودکان و نوجوانان یا سازمان بهزیستی به عنوان کارشناس حضور داشته باشد.
دروس تخصصی گرایش آموزش و پرورش دبستانی و پیش‌دبستانی:
آموزش و پروش پیش‌دبستانی و دبستانی، بهداشت و تغذیه مادر و کودک، اصول بهداشت و کمکهای اولیه، تفاوتهای فردی کودکان، روانشناسی بازی، مدیریت مراکز پیش‌دبستانی و دبستانی، آشنایی با مفاهیم و روش تدریس ریاضیات، آموزش هنر، تهیه و کاربرد وسایل مواد آموزشی،کاردستی و مهارتهای فنی، مشاهده (کارورزی) زبان‌آموزی، قصه‌گویی و نمایش خلاق، کار و آشنایی با طبیعت و زندگی اجتماعی، حرکت ورزشی و سرودهای خاص کودکان، مشاوره کودک، روانشناسی آموزش خواندن، ادبیات کودکان، آشنایی با فعالیتهای تربیتی ـ اجتماعی، روش تدریس علوم تجربی واجتماعی، تربیت بدنی(ورزش و بازیهای دبستانی)، کارورزی دبستان.
گرایش آموزش و پرورش کودکان استثنایی:
کودکان ودانش‌آموزان استثنایی به پنج گروه عقب‌مانده ذهنی و معلول جسمی، ناشنوا و نیمه‌شنوا، نابینا و نیمه‌بینا، ناسازگار و تیزهوش تقسیم میشوند و در هر گروه شرایط خاصی برای تعلیم و تربیت آنها وجود دارد . هدف از آموزش و پرورش کودکان استثنایی فراهم آوردن فرصتهای مناسب و امکانات آموزشی ویژه برای این دسته از کودکان است. در این گرایش به کودکان دارای مشکلات ذهنی و جسمی بیشتر پرداخته میشود و متخصصان کودکان استثنایی تلاش می‌کنند تا با توجه به ویژگیهای عقلانی و جسمانی آنان ، تواناییهای ذهنی و جسمی آنها را به حداکثر برسانند .
تواناییهای لازم :
دانشجوی این رشته باید صبر و حوصله بسیار داشته و عشق و علاقه وافری به تعلیم و تربیت کودکان استثنایی داشته باشد. در این رشته خلاقیت و تسلط بر فنون و روشهای آموزش، حرف اول را می‌زند.
موقعیت شغلی در ایران :
فارغ‌التحصیلان این رشته میتوانند به عنوان دبیر یا مربی در مدارس دانش‌آموزان استثنایی (عقب‌مانده ذهنی) و مراکز نگهداری کودکان عقب‌مانده ذهنی فعالیت کنند همچنین میتوانند کارشناس گزینش و تشخیص کودکان عقب‌مانده ذهنی در مؤسسات گوناگون از قبیل وزارت آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی کشور شوند.
دروس تخصصی گرایش آموزش و پرورش کودکان استثنایی:
فیزیولوژی، روانشناسی عقب‌ماندگی‌های ذهنی، آموزش و پرورش عقب‌ماندگان ذهنی، اختلالات رفتاری ـ عاطفی، اختلالات گویایی، اختلالات یادگیری، گفتاردرمانی، روشهای تغییر رفتار، آزمون‌های تشخیص عقب‌ماندگی‌های ذهنی، بهداشت و کمکهای اولیه، روشهای مشاوره و مصاحبه، بازی و حرکت درمانی، تهیه مواد و وسایل آموزشی و کمک آموزشی، روش تدریس علوم تجربی و اجتماعی، روش تدریس ریاضی، روش تدرس زبان فارسی، کارورزی در روشهای تدریس، روشهای بازپروری حسی ـ حرکتی ، روشهای بازپروری حرفهای، روشهای بازپروری اجتماعی، کارورزی در روشهای بازپروری.
منبع: بیتوته (www.beytoote.com)
-------------------------------------------------
علوم تربیتی چیست؟
علوم تربيتي (تعريف، فايده و گرايش‌ها)
علوم تربيتي در ميان رشته‌‌هاي علوم انساني مجموعه‌‌‌اي از دانش‌هاي به هم پيوسته است که به بررسي مباني، اصول، اهداف، روشها و حل زمينه‌ها و عوامل تعليم و تربيت مي‌پردازد و از روش عقلي و بحث‌هاي فلسفي در تعليم و تربيت و نيز روش‌هاي علمي و يافته‌هاي روانشناسي، جامعه‌شناسي و... در مباحث نظري و کاربرد سود مي‌برد.
علوم تربيتي در وهله اول داراي فايده عملي است يعني به عمل تربيت در همه مراحل مدد مي‌رساند و مانند همه علوم ديگر در هم‌آوايي کنوني پژوهش، نقش غير مستقيمي را ايفاء مي‌کند. به اين معنا که براي رشته هاي علمي ديگر زمينه به آزمايش گذاشتن نظريه هايي مربوط به زمينه‌هاي ديگر را فراهم مي‌کند.
در يک تقسيم‌بندي، علوم تربيتي به سه دسته تقسيم مي‌شود:
الف- علومي که شرايط عمومي و محلي تربيت را مطالعه مي‌کنند. از قبيل: تاريخ آموزش و پرورش، جامعه شناسي آموزش و پرورش، مديريت آموزشي و....
ب- علومي که اوضاع و وقايع تربيتي را چنانکه هستند مطالعه مي‌کنند. از قبيل علوم مربوط به روش تدريس، و نظريه‌هاي مربوط به برنامه ها، روانشناسي اجتماعي، علوم مربوط به ارزشيابي و روانشناسي پرورشي.
ج- علومي که تفکر درباره تربيت و تحول آن را مطالعه مي‌کنند. مثل فلسفه آموزش و پرورش.
در مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) اولين گروه آموزشي در رشته علوم تربيتي در سال 1372 از بين فارغ التحصيلان دوره عمومي پنج ساله معارف اسلامي مؤسسه در راه حق، تشکيل گرديد و پس از رسميت يافتن مؤسسه امام خميني (ره) فعاليت خود را دراين مؤسسه ادامه داد وتا کنون از طريق پذيرش وتشکيل گروه‌هاي جديد ونيز گروه‌هاي پژوهشي، اصلاح برنامه‌ها وساختار گروه به رشد نسبي خوب از نظر کميت و کيفيت رسيده است.
علوم تربیتی ؟ امور تربیتی؟ ...یا تربیت معلم؟
این سوالی بود که ترم یک و دو تقریبا برای همه ی همکلاسی هایم مطرح بود.. اما جواب نسبتا کاملی برای آن پیدا نمی کردیم. تا اینکه من و خانم شجاعی در دی ماه 85 با مراجعه به سازمان آموزش و پرورش کل – واقع در بلوارامین- در گفتگویی که با جناب آقای گیلکی که آن زمان مشاوره ی متوسطه ی سازمان بودند-الان نمی دانم هستند یا نه- داشتیم به جواب اکثر سوالات رسیدیم.بسیاری از ترم اولی ها از ما همین سوالات را می پرسیدند. این مصاحبه را برای این عزیزان می نویسم.
اکثر افراد جامعه مرد ، زن ، کوچک و بزرگ بر این باورند که "علوم تربیتی" با تربیت معلم و یا امور تربیتی تفاوتی ندارد . برخی دیگر که می پندارند "علوم تربیتی" همان تربیت بدنی ست!!!
تصور بیشتر افراد این ست که دانشجوی علوم تربیتی در نهایت مربی پرورشی خواهد شد! و نهایتا اگر اطلاعات زیادی داشته باشند می گویند: " پس آخر آخرش معلم می شوی ؟!"
از این رو لازم دیدیم در مورد این رشته توضیحاتی ذکر کنیم:
در فرهنگ لغت فارسی در ذیل واژه ی "تربیت" این معانی نوشته شده است:
"پروراندن، پروردن، پرورش دادن، ادب و اخلاق به کسی یاد دادن"
واژه های "پروردن ، پروراندن و پرورش دادن" هر سه معنایی واحد دارند و تربیت به این معنا برای همه ی جانداران ( اعم از انسان، حیوان و حتی نباتات) استفاده می شود و درباره ی انسان برای جسم و روح – هر دو- به کار می رود. اما غالبا در میان عوام وقتی از تربیت سخن به میان می آید اذهان مردم به روح و روان آدمی و بعد معنوی او معطوف می گردد. وقتی به کسی خطاب می شود "تو تربیت نداری" در اصل این مفهوم تداعی میشود که "مگر به تو رفتار آداب و مقررات فلان کار را یاد نداده اند؟"
پر واضح است که "علوم تربیتی" و تربیت بدنی با یکدیگر شباهتی ندارند. تربیت بدنی با جسم انسان سر و کار دارد .حال آنکه هر آنچه در "علوم تربیتی" گفته می شود مربوط به تعلیم و تربیت و روح آدمی ست.
اما ببینیم چرا علوم تربیتی با تربیت معلم و امور تربیتی اشتباه گرفته می شود ؟ و آیا اینها نقاط مشترکی دارند یا نه؟
امور تربیتی با علوم تربیتی چه تفاوتی دارد؟
امور تربیتی نهادی ست وابسته به سازمان آموزش و پرورش . این نهاد فوریتی بود که در آغاز پیروزی انقلاب اسلامی با اهداف خاص امور تربیتی –آموزش تعالیم انسانی و اسلامی- تعریف شد ، ادامه پیدا کرد و روز به روز مراحل تکامل را پشت سر گذاشت. در حقیقت هدف آن بارور شدن نظام تربیتی و تعلیم و تربیت دانش آموزان بوده و هست و این همان نقطه ی مشترک امور تربیتی با علوم تربیتی ست.
تفاوت این دو این ست که امور تربیتی یک نهاد است و تنها تعلیم و تربیت را در مدارس دنبال می کند . اما علوم تربیتی یک رشته ی تحصیلی در سطح دانشگاه و در مقاطع کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکترا ست و تعلیم و تربیت کل جامعه را در نظر دارد.
تفاوت علوم تربیتی و تربیت معلم در چیست؟
علوم تربیتی یک رشته ی تحصیلی ست اما تربیت معلم رشته نیست ، یک گرایش شغلی ست. در مراکز تربیت معلم فرد را برای " معلم شدن" آماده می کنند آن هم با شرایط و ضوابط خاص این مراکز در زمینه ی جذب و گزینش و آموزش. به عبارت دیگر رشته ی علوم تربیتی بسته به نوع گرایش این رشته ابزاری ست به منظور نیل به اهداف آموزش و پرورش و مراکز تربیت معلم.
چرا عموم مردم علوم تربیتی را با امور تربیتی اشتباه می گیرند؟
به دلیل اینکه هدف نهایی هر دو تعلیم و تربیت است لکن امور تربیتی رسالتی ست که آموزش و پرورش کشور به منظور کاربردی نمودن و نهادینه کردن آموزه های علمی و تربیتی در زندگی دانش آموزان بر ضمّه ی خود قرار داده ست که این آموزه ها همان پیکره ی علوم تربیتی ست.
علوم تربیتی چقدر به روانشناسی شباهت دارد؟
این دو هرکدام دو رشته ی مجزا هستند اما تعدادی از واحدهای درسی در هر دو مشترک است. به عنوان مثال می توان از روانشناسی عمومی ، روانشناسی تربیتی ، روانشناسی رشد و مشاوره نام برد.
آینده ی رشته ی علوم تربیتی چیست؟ آیا غیر از آموزش و پرورش هم جایی هست که کارشناس علوم تربیتی در آن فعالیت کند؟
کسانی که وارد این رشته می شوند بسته به نوع گرایش رشته ی خود می توانند به عنوان مدیر ، معلم ، برنامه ریز آموزشی .. جذب شوند. در حال حاضر فارغ التحصیلان این رشته می توانند منوط به نیاز آموزش و پرورش مناطق و نواحی بصورت غیر رسمی با مراکزی مثل مهد کودکهای خصوصی و مدارس غیر انتفاعی همکاری کنند.
ایا دانشجوی علوم تربیتی – مدیریت و برنامه ریزی آموزشی- می تواند وزیر اموزش و پرورش شود؟
بله. به شرط آنکه بتواند لیاقت و شایستگی های مدیریتی و اجرایی خود را از طریق سلسه مراتب کاری به اثبات برساند.
* دانشجویان تربیت معلم تعهد تدریس دارند آیا برای دانشجویان علوم تربیتی نیز چنین تعهدی هست؟
خیر. کسانی که وارد دانشکده ها یا مراکز تربیت معلم می شوند در حقیقت باید گزینش و بعد مشغول به تحصیل شوند. شما در رشته ی علوم تربیتی تحصیل می کنید ممکن است در سطح کسانی باشید که در مراکز تربیت معلم تحصیل کرده اند اما چون مراحل گزینش را طی نکرده اید اگر در آینده مایل باشید که در سیستم آموزش و پرورش به عنوان معلم استخدام شوید این استخدام منوط ست به نیاز آموزش و پرورش و احراز شرایط.
در استخدام ، الویت با کدام گروه است؟علوم تربیتی یا تربیت معلم؟
تربیت معلم
در استخدام مشاور الویت با کدام گروه است؟ علوم تربیتی یا مشاوره ؟
روانشناسان و مشاوران . البته قبلا از علوم تربیتی هم استفاده میشد اما دو سالی ست – این جمله را در سال 85 گفته اند- که به خاطر افزایش فارغ التحصیلان روانشناسی و مشاوره ، دیگر از علوم تربیتی در زمینه ی مشاوره به ندرت استفاده می شود.
رشته ی علوم تربیتی چه امکاناتی را برای آینده ی فرد فراهم میکند؟
چون علوم تربیتی در باب مسائل تعلیم و تربیت است هم برای آینده ی فرد و هم جامعه مفید خواهد بود. برای دانشجویان دختر که در آینده نقش مادری را می خواهند ایفا کنند این رشته حرفهای زیادی دارد. برای دانشجویان پسر هم که در آینده می خواهند نقش پدری را ایفا کنند این رشته خیلی مفید ست . این بعد فردی ست .
اما بعد اجتماعی: در جامعه وقتی فردی با این تخصص و ویژگی ها وارد می شود در هر زمینه می تواند یک شهروند موفق ، یک خواهر موفق، یک برادر موفق و یا یک فرزند موفق باشد. چرا؟ چون مبانی و اصول زیر ساختی مسائل مربوط به علوم تربیتی و روانشناسی را آموزش دیده است.
در آخر اگر مطلب خاصی دارید بفرمایید
هدف کلی گرایشهای مختلف علوم تربیتی ارتقاء آگاهی عمومی مردم در زمینه ی تعلیم و تربیت ست . ما معتقدیم تعلیم و تربیت صحیح و اصولی می تواند هر جامعه ای را به رشد مطلوب برساند . برای تحقق این هدف وجود کارشناسانی با دانش و بینش کافی الزامی است و این افراد همان متخصصان علوم تربیتی هستند. اعتقاد قلبی من این ست که برای موفقیت در هر کاری شور و انگیزه و میل به خواستن حرف اول را می زند. تنها داشتن مدرک تحصیلی یک رشته کافی نیست. به عنوان مثال در گرایش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی هدف اصلی ، تربیت مدیران و برنامه ریزان آموزشی برای نظام آموزش و پرورش است. تردیدی وجود ندارد کسانی که این رشته را انتخاب می کنند باید از قدرت رهبری و مدیریتی ، خلاقیت ، روابط انسانی بالا، مهارت تصمیم گیری و قدرت حل مسئله برخوردار باشند. اینها از ضروریات است. لکن تمامی این موارد زمانی به عرصه ی ظهور وارد می شوند که شور و تمایل لازم در مدیر وجود داشته باشد.
در آخر
هدف کلی گرایشهای مختلف علوم تربیتی ارتقاء آگاهی عمومی مردم در زمینه ی تعلیم و تربیت ست . ما معتقدیم تعلیم و تربیت صحیح و اصولی می تواند هر جامعه ای را به رشد مطلوب برساند . برای تحقق این هدف وجود کارشناسانی با دانش و بینش کافی الزامی است و این افراد همان متخصصان علوم تربیتی هستند. اعتقاد قلبی من این ست که برای موفقیت در هر کاری شور و انگیزه و میل به خواستن حرف اول را می زند. تنها داشتن مدرک تحصیلی یک رشته کافی نیست. به عنوان مثال در گرایش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی هدف اصلی ، تربیت مدیران و برنامه ریزان آموزشی برای نظام آموزش و پرورش است. تردیدی وجود ندارد کسانی که این رشته را انتخاب می کنند باید از قدرت رهبری و مدیریتی ، خلاقیت ، روابط انسانی بالا، مهارت تصمیم گیری و قدرت حل مسئله برخوردار باشند. اینها از ضروریات است. لکن تمامی این موارد زمانی به عرصه ی ظهور وارد می شوند که شور و تمایل لازم در مدیر وجود داشته باشد.
مطالعه مقاله پردرآمدترین رشته های دانشگاهی در ایران کدامند؟ را هم پیشنهاد می کینم.
معرفی رشته علوم تربیتی(مدیریت وبرنامه ریزی آموزشی)
رشته علوم تربیتی شامل چهار گرایش { تکنولوژی آموزشی _ مدیریت و برنامه ریزی آموزشی _ آموزش و پرورش کودکان استثنایی _ آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی است .}
شامل یکسری دروس مشترک است که میتوان به برخی از آنها اشاره داشت: تاریخ آ.پ در اسلام و ایران_ فلسفه آ.پ _ اصول و مبانی آ.پ_ آ.پ تطبیقی _ آ.پ سه مقطع _ روشها و فنون تدریس _ روانشناسی عمومی _ روانشناسی تربیتی _ رشد کودکی و نوجوانی _ جامعه شناسی عمومی _ جامعه شناسی آ.پ _ اقتصاد آ.پ _ مقدمات مدیریت آموزشی _ مقدمات برنامه ریزی آموزشی و درسی _ آ.پ کودکان استثنایی _ مقدمات مشاوره و راهنمایی _ سنجش و اندازه گیری در علوم تربیتی _ روش تحقیق در علوم تربیتی _ آشنایی با کتابخانه _ مقدمات تکنولوژی آموزشی _ روشهای آماری در علوم تربیتی.
گرایش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی= یک رشته میان رشته ایست که تلفیقی از رشته های روانشناسی، جامعه شناسی، فلسفه، مدیریت، آمار، زبان، و مشاوره است .
هدف از این رشته= فراهم کردن فرصت های یادگیری و یاددهی هرچه بیشتر برای گروه های واجب التعلیم و علاقه مند به یادگیری و همچنین تربیت نیروی انسانی ماهر مورد نیاز جامعه است . در کل این رشته ؛ مدیریت بر فعالیت های یاددهی و یادگیری به منظور ایجاد تغیرات مطلوب در رفتار یادگیرنده و ارزیابی میزان تحقق این تغیرات است. در حال حاضر فارغ التحصیلان این رشته در درجه اول جذب آ.پ می شوند و تعدادی هم در سازمان های دولتی مدیریت و برنامه ریزی _ برنامه و بودجه فعالیت می کنند .
دروس تخصصی این رشته= 1_ اصول مدیت آموزشی . 2 _ روانشناسی اجتماعی . 3 _ سازمان و قوانین . 4 _ اصول برنامه ریزی آموزسی . 5 _ مبانی امور مالی بودجه . 6 _ اصول برنامه ریزی درسی . 7 _ کاربرد مقدمات کامپیوتر در مدیریت آموزشی . 8 _ اصول حسابداری . 9 _ روابط انسانی _ 10 _ نظارت و راهنمایی تعلیماتی . 11 _ راهنمایی تحصیلی و شغلی . 12 _ مسائل نوجوانان و جوانان . 13 _ آموزش بزرگسالان . 14 _ آموزش ضمن خدمت . 15 _ مدیریت اسلامی . 16 _ پروژه( سمینار) . 17 _ کارعملی مدیریت در سازمان . 18 _ کارعملی مدیریت در آموزشگاه . 19 _ متون زبان خارجه در برنامه ریزی . 20 _ متون زبان خارجه در مدیریت آموزشی .
طول دوره تحصیل
طول دوره کارشناسی مدیریت و برنامه ریزی آموزشی 5 سال (حداقل 4 و تا 6 ) و نظام آموزشی آن مطابق آئین نامه مصوب شورای عالی برنامه ریزی است کلیه دروس درس 8 ترم برنامه ریزی شده است و طول هر ترم 17 هفته معادل نیسمال تحصیلی است زمان تدریس هر واحد درسی از نوع نظری 17 ساعت و هر واحد عملی 24 ساعت و هر واحد کارورزی 51 ساعت است.
تعداد واحدها
تعداد کل واحدهای درسی دوره کارشناسی مدیریت و برنامه ریزی 135 واحد است این دروس از لحاظ محتوی به دروس عمومی، دروس اختصاصی دروس اصلی و دروس اختیاری تقسیم میشوند.
1-دروس عمومی۲۴ واحد
2-دروس اصلی:دروس پایه علوم تربیتی ۶۰ واحد
3-دروس تخصصی ۴۵ واحد
4-دروس اختیاری ١٠ واحد
5-دروس پیش۸ واحد
جمع۱۴۷ واحد
در سطح کارشناسی ارشد
رشتهٔ علوم تربیتی در دورهٔ کارشنسی در ایران۳ گروه آزمونی و مجموعاً ۱۵ گرایش تحصیلی دارد که عبارتند از:
گروه علوم تربیتی 1 شامل رشته‌های:
1. برنامه‌ریزی آموزشی 2. برنامه‌ریزی درسی 3. تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت اسلامی) 4. آموزش بزرگسالان 5. تحقیقات آموزشی 6. تکنولوژی آموزشی 7. مدیریت و برنامه‌ریزی آموزش عالی
گروه علوم تربیتی 2 شامل رشته‌های:
1. روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی 2. روانشناسی تربیتی 3. مشاوره و راهنمایی 4. مشاوره (مدرسه‌ای, شغلی, خانواده‌ای)
گروه علوم تربیتی 3 شامل رشته‌های:
1. آموزش و پرورش تطبیقی 2. آموزش و پرورش پیش دبستانی 3. آموزش و پرورش دبستانی
بازار کار
وزارتهای آموزش وپرورش و علوم وتحقیقات وفن آوری و مراکزی مانند فرهنگسراها، سازمان بهزیستی، سازمان زندانها، کانونهای اصلاح و تربیت، مراکز مشاوره خصوصی، محل کار دانش‌آموختگان رشته علوم تربیتی می‌تواند باشد.
نقش و توانایی یا کارایی
فارغ التحصیلان رشته مدیریت و برنامه ریزی آموزشی با توجه به اهداف ایجاد این رشته باید دارای شناخت و مهارتهای زیر باشند:
-آشنایی با مدیریت اسلامی در رابطه با مدیریت بطور" اعم " و با مدیریت آموزشی بطور" اخص"
-آشنایی با تئوریهای مختلف مدیریت آموزشی
-آشنایی با اهداف کلی آموزش و پرورش در ارتباط با مدیریت بطور" اعم" و با مدیریت آموزشی بطور" اخص"
- آشنایی باروشهای اجرائی آموزش و پرورش در رابطه با نحوه آموزشی سازماندهی ادارات تشکیلات و تامین بودجه
-آشنایی با برنامه ریزی درسی آموزشی
-دارا بودن قدرت تشخیص در برابر مسائل و مشکلات مختلف آموزشی
-دارا بودن قدرت ارتباط (مدیریت با مدرسان و مربیان)،مدیر با دانش آموزان و اولیاء دانش آموزان مدیر یا کادر اداری)
ضرورت و توانایی
توجه مختصر نیازهای مملکتی در زمینه کمبود مدیران و برنامه ریزان آموزشی متعهد و مسلمان در مقاطع مختلف تحصیلی در وزارت آموزش و پرورش ضرورت و اهمیت این رشته تحصیلی را روشن می نماید.
با توجه به کمبود مدیران آموزشی متخصص در سطوح مختلف آموزش و پرورش ضرورت تربیت اینگونه افراد مسجل می باشند.
مدیران آموزشی باشد از ویژگیهای مختلف از جمله نحوه برنامه ریزی، روابط انسانی، اصول مدیریت آموزشی و... برخوردار باشد تا بتواند در رابطه با مسائل و مشکلات آموزشی قدرت تشخیص مسائل و تصمیم گیری در مورد رفع آنها را داشته باشد.
منبع: 2012daneshjo0.blogfa.com
-----------------------------------------
معرفی کامل رشته ی علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان
توانایی های مورد نیاز و قابل توصیه :
فرآیند یادگیری با انسان سر و کار دارد و انسان بدون مهر و محبت و توجه خاص ، تحت تاثیر قرار نمی گیرد و چیزی را نمی آموزد. از همین رو دانشجوی علوم تربیتی باید انسان دوست و درد آشنا باشد تا در بهبود وضعیت آموزشی کشور نقش موثری داشته باشد .
علوم تربیتی فرآیند کیفی و خرد است ؛ یعنی به یادگیری تک تک انسان ها توجه دارد . به همین دلیل دانشجوی این رشته باید نوع دوست، انسان دوست، علاقمند به دانش آموزان و در عمل صادق باشد. همچنین لازم است از نظر هوشی ، توانایی فوق العاده ای داشته و دید هنری داشته باشد .
دانشجوی این رشته باید خلاق بوده تا بتواند ابزار آفرین و راه آفرین باشد در حال حاضر نیز می بینیم که دانشجویان توانمند این رشته گاه با وسایل بسیار ابتدایی چیزهای جدید و جالبی خلق می کنند . از سوی دیگر دانشجوی این رشته باید حس هنری داشته باشد . دانشجوی تکنولوژی آموزشی اگر هدفش ورود به آموزش و پرورش است نباید ایده آل گرا باشد چون هنوز تفکر تکنولوژی آموزشی در آموزش و پرورش جا نیافتاده است و فارغ التحصیلان این رشته نباید انتظار داشته باشند که آموخته های خود را خیلی راحت و بدون هیچ مقاومتی در محیط آموزشی پیاده کنند . در ضمن دانشجوی رشته علوم تربیتی باید قوی و محکم باشد و از روبرو شدن با مشکلات و سختی ها نترسد و مطمئن باشد که به مرور می توان ذهنیت ها را عوض کرد و مشکلات را حل نمود .
برای تحصیل در گرایش کودکان استثنایی باید به این نکته بسیار مهم توجه داشت که داوطلب این رشته باید از حوصله و گذشت فراوان برخوردار باشد و نسبت به این کودکان علاقمند و واقع بین باشد .
نکات تکمیلی :
متاسفانه بعضی از مسوولان نظام آموزشی ما فکر می کنند که رشته تکنولوژی آموزشی یک رشته ابزاری یا سخت افزاری است. آنها تصور می کنند که متخصص این رشته تنها می تواند در ساخت وسایل کمک آموزشی یا حداکثر فیلم های آموزشی موثر باشد در حالی که بر خلاف تصور عامه ، تکنولوژی آموزشی صرفاً در وجود وسایل و تجهیزات خلاصه نمی شود ، بلکه این رشته یک نگرش تازه است و اساس آن بر طراحی نظام آموزشی استوار است که با استفاده از اصول روانشناسی و بهره گیری از علم برنامه ریزی آموزشی و طراحی دقیق مبتنی بر هدف های مشخص و بالاخره با در نظر گرفتن توام منابع و امکانات انسانی و مادی بهترین روش و وسایل آموزشی را برای تغییر رفتار فراگیران عرضه می کند .
برای مثال در رشته تکنولوژی آموزشی ، ما درس هایی مثل ? آموزش برنامه ای داریم و می توانیم به کمک این درس ، خود آموزی تهیه کنیم که به وسیله آن دانش آموز بتواند بدون بهره گیری از معلم آموزش ببیند. یکی دیگر از درس های ما طبقه بندی مواد مختلف است که به کمک این درس می توانیم کلیه موادی را که در یک سازمان آموزشی یا غیر آموزشی وجود دارد . طبقه بندی کنیم تا مراجعه کننده بدون یاری متخصص به آرشیو سازمان مربوطه مراجعه کرده و به ماده آموزشی یا غیر آموزشی مورد مورد نیاز دسترسی پیدا کند . در واقع کاری که یک کتابدار در کتابخانه انجام می دهد .
معرفی اجمالی گرایش های مقطع كارشناسی:
آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی :
آموزش و پرورش پیش دبستانی عبارت است از آموزش و پرورشی که از زمان تولد تا ابتدای دوره دبستان در مورد کودک انجام می شود . هدف از آموزش و پرورش دبستانی ، پرورش افرادی با ایمان ، ماهر ، مسئول و خلاق است ؛ بنابراین پرورش قوای فکری، جسمی ، عاطفی و اجتماعی از جمله هدفهای اولیه این رشته است .
آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی در جامعه ما موضوع جدیدی است . در جامعه اسلامی ما ، جایگاه آموزش و پرورش در توضیح و تشریح ارزشهای جدید حاکم بر جامعه و آماده کردن کودکان برای ایفای وظایف خود ، از اهمیت خاص برخوردار است . تدوین برنامه های آموزشی و تربیتی در این مقطع سنی بسیار ضرورت دارد چرا که این دوره در تحکیم پایه و اساس تربیتی و آموزشهای بعدی از اهمیت بسیار برخوردار است .
آموزش و پرورش کودکان استثنایی :
کودکان استثنایی را می توان به شش گروه کلی تقسیم کرد و هر گروه را با شرایط خاصی تعلیم داد و تربیت کرد . این شش گروه عبارتند از :
1- کودکان عقب مانده ذهنی
2- کودکان معلول جسمی
3- کودکان نابینا و نیمه بینا
4- کودکان ناشنوا و نیمه شنوا
5- کودکان مبتلا به اختلالهای عاطفی و اجتماعی
6- کودکان تیز هوش
هدف از آموزش و پرورش کودکان استثنایی فراهم کردن امکانات آموزشی ویژه و فرصتهای مناسب به منظور شکوفایی توانایی های ذهنی و جسمی این کودکان با توجه به ویژگیهای عقلانی آنها است .
مدیریت و برنامه ریزی آموزشی:
هدف از گرایش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی ، برآوردن نیازهای آموزشی وزارت آموزش و پرورش بر اساس معارف، ارزشهای تربیت اسلامی و اصول مدیریت صحیح است .
دقت و توجه به نیازهای کشور در زمینه کمبود مدیران و برنامه ریزان آموزشی متعهد و مسلمان در مقاطع مختلف تحصیل در وزارت آموزش و پرورش ، ضرورت و اهمیت این رشته تحصیلی را روشن می کند . مدیر آموزشی باید از تواناییهای مختلف از قدرت برنامه ریزی ، آشنایی به روابط انسانی و اصول مدیریت آموزشی ، برخوردار باشد تا بتواند در مورد مسائل و مشکلات آموزشی ، قدرت تشخیص مسائل و تصمیم گیری در مورد مشکلات را داشته باشد .
تکنولوژی آموزشی:
تکنولوژی آموزشی در لغت از واژه های خاص تکنو به معنی برخورد سیستماتیک با پدیده های علمی ، لوژی به معنای شناخت و آموزش به معنای فعالیت های هدفمندی است که مربیان یا معلمان انجام می دهند تا تغییر رفتار یا توانایی تغییر رفتار در فراگیرنده به وجود بیاید. از همین جا مشخص می شود که تکنولوژی آموزشی به معنای شناخت پدیده ها یا روش های دقیق آموزشی برای رسیدن به اهداف آموزشی است .
تکنولوژی آموزشی ، رویکردی سیستمی است که فرآیند یاددهی و یادگیری را کنترل می کند . برای مثال متخصص تکنولوژی آموزشی بررسی می کند که در فرآیند یاددهی و یادگیری چه مسائل یا مشکلاتی وجود دارد تا بتواند مسئوولیت حل این مشکلات را بر عهده بگیرد . چنین فردی نسبت به تمام فرآیند یاددهی و یادگیری ، خواه فرآیند در مرحله درون داد سیستم باشد یا برون داد یا خود فرآیند سیستم باشد ، حساسیت نشان می دهد .
تعلیم و تربیت یک فرآیند است و عوامل سیستماتیک مثل کلاس ، معلم ، کتاب ، فضای آموزشی و امکانات آموزشی در آن وجود دارد و دارای درون دادی به نام شاگرد و برون دادی به نام فارغ التحصیل می باشد .
خیلی ها تصور می کنند که تکنولوژی آموزشی ، تکنولوژی است و این رشته باید در دانشکده فنی استقرار داشته باشد . اما باید گفت که تکنو با تکنیک فرق دارد و تکنولوژی آموزشی همراه و همگام با روانشناسی تربیتی کار آموزش را آسان می سازد . به همین دلیل محل فعالیت دانشجویان و استادان این رشته دانشکده های علوم تربیتی و روانشناسی تربیتی است و چگونگی فعالیت متخصصان این رشته با توجه به مبانی تئوریک و عملی روانشناسی پرورشی شکل می گیرد و در آن طراحی آموزش و اجرا و ارزشیابی آموزش مطرح می باشد . در واقع کارشناسان این رشته ، طراحان آموزشی یا مهندسان آموزشی هستند . مهندسانی که هم و غم آنها تسهیل سازی یادگیری و آموزش است .
مطالعه کنید: چگونه شغل ایده ال خود را پیدا کنیم؟
آینده شغلی و بازار کار:
فارغ التحصیلان گرایش آموزش و پرورش کودکان استثنایی پس از پایان تحصیلات می توانند مسوولیتهای متفاوتی را در جامعه بر عهده گیرند از جمله :
- معلم مراکز آموزش و پرورش کودکان استثنایی و مدیریت مراکز آموزش و پرورش کودکان استثنایی .
- کارشناس گزینش و تشخیص کودکان استثنایی و کارشناس آموزش و پرورش کودکان استثنایی در موسسات گوناگون از قبیل وزارت آموزش و پروش و سازمان بهزیستی کشور .
فارغ التحصیلان مدیریت و برنامه ریزی آموزشی مسوولیتهای متفاوتی را در جامعه می توانند بر عهده گیرند از جمله :
- مدیریت مراکز آموزشی در سطوح مختلف و کارشناس برنامه ریزی در وزارت آموزش و پرورش .
فارغ التحصیلان آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی مسوولیتهای متفاوتی را در جامعه می توانند عهده دار شوند ، از جمله :
- مربی دوره های پیش دبستانی .
- کارشناسی تهیه مواد و وسایل آموزشی و کمک آموزشی برای مراکز پیش دبستانی .
- کارشناسی تهیه مواد و وسایل آموزشی و کمک آموزشی برای مراکز پیش دبستانی و دبستانی .
- آموزگار مدارس ابتدائی .
- مدیریت مدارس ابتدائی .
- مربی کارورزی دانشجویان تربیت معلم .
- کارشناس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان .
- کارشناس آموزش و برنامه ریزی سازمان بهزیستی .
- کارشناس وزارت آموزش و پرورش .
فرصتهای شغلی فارغ التحصیلان گرایش تکنولوژی آموزشی:
فلسفه اصلی این رشته استفاده از توانایی فارغ التحصیلان آن در آموزش و پرورش و سپس صدا و سیما است . اما در عمل می بینیم که به دلیل تفکر غلط حاکم بر برخی محیط های آموزشی ، تکنولوژیست های آموزشی به سختی جذب این مراکز می شوند . البته برخی از فارغ التحصیلان این رشته جذب مدارس غیر انتفاعی شده اند و با ارائه طرح های آموزشی برای دوره ها و درس های مختلف، کارآیی مدرسه را بسیار ارتقاء داده و در واقع بسیار موفق بوده اند .
عده ای از فارغ التحصیلان نیز جذب وزارت ارشاد یا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می شوند و بالاخره برخی از فارغ التحصیلان با توجه به توانایی هایی که در طی تحصیل کسب کرده اند جذب بازار کار آزاد می شوند و به عکاسی آموزشی با تولید فیلم های آموزشی می پردازند .
دروس اصلي هر چهار گرايش
تاريخ آموزش و پرورش در اسلام و ايران جامعه شناسي آموزش و پرورش
فلسفه آموزش و پرورش اقتصاد آموزش و پرورش
اصول و مباني آموزش و پرورش مقدمات مديريت آموزشي
آموزش و پرورش تطبيقي مقدمات برنامه ريزي آموزشي درسي
آموزش و پرورش ابتدايي ، راهنمايي و متوسطه آموزش و پرورش كودكان استثنائي
اخلاق اسلامي مقدمات تكنولوژي آموزشي
روشها و فنون تدريس آشنايي با كتابخانه و اصول كتابداري
روانشناسي عمومي روش هاي آماري در علوم تربيتي
روانشناسي رشد 1و2 سنجش و اندازه گيري در علوم تربيتي
جامعه شناسي عمومي مقدمات روش تحقيق در علوم تربيتي
دروس تخصصي (گرايش تكنولوژي آموزشي)
سمينار در برنامه ريزي درسي و آموزشي اصول برنامه ريزي درس و تحليل محتوا
مباني ارتباط انساني برنامه ريزي درسي ابتدايي
اصول طراحي پيامهاي آموزشي سمينار در تكنولوژي آموزشي
اصول عكاسي برنامه ريزي درسي متوسطه
توليد برنامه هاي تلويزيوني راديو و تلويزيون آموزشي
انتخاب ، بهره برداري و ارزيابي مواد و وسايل آموزشي تئوري ها و روش هاي كاربردي در رسانه هاي جمعي
توليد مواد آموزشي آموزش برنامه اي
آموزش با روش مبتني بر سيستم ها اصول طراحي نظام هاي آموزشي
توليد فيلم هاي آموزشي برنامه ريزي درسي آموزش عالي و بزرگسالان
ارزيابي نظام هاي كوچك آموزشي آشنايي با مراكز و مواد آموزشي
كارورزي ها و اجرا پروژه هاي فردي كارورزي ها و اجرا پروژه هاي گروهي
جامعه شناسي ارتباطي
منبع: https://ahwaz-farhangian91.blogfa.com
-----------------------------------------------
گردآوری: ایران مدرس
