دوره دستیاری در علوم پزشکی دوره‌ای عملی و تکمیلی در تحصیلات آموزش عالی است که در بسیاری از کشورها پس از اخذ دکترای حرفه‌ای توسط پزشکان گذرانده می‌شود و دانش آموختگان این دوره به عنوان متخصص، با درجه تخصص رشته گذرانده شده وارد بازار کار می‌شوند. این پزشکان پس از پایان این دوره قادر خواهند بود در دوره فوق تخصص به تحصیل ادامه دهند.
به گزارش خبرنگار سرویس«دانشگاهی» ایسنا، واقعیت آن است که این دوره 4 ساله حجم و فشار کار و همچنین کشیک‌های سنگینی نیز به همراه دارد و تنها یک فرد علاقمند به تحصیل می‌تواند تمام این سختی‌ها را تحمل کند. مطالعات نشان داده است استرس و کشیک‌های سنگین در طول دوران رزیدنتی بر تعداد خطاهای پزشکی رزیدنت‌ها اثر قابل توجهی می‌گذارد. چنانچه مسوولان بخش‌ها برای رزیدنت‌ها مشخص کنند که انجام چه کاری برای آنها اجباری و چه کاری، اختیاری است، از استرس این افراد به شدت کاسته خواهد شد.
خبرنگار ایسنا منطقه دانشگاه علوم پزشکی تهران، نظرات چندتن از دانشجویان رزیدنت دانشگاه علوم پزشکی تهران در زمینه مشکلات و فشار کاری موجود در این دوره را جویا شد.
درآمد و امکانات رزیدنت ها مناسب نیست
دکتر علی سارمی - دستیار سال سوم چشم با بیان اینکه انگیزه چندانی برای درس خواندن و تلاش بیشتر در کسب تجربه ندارم ، افزود: تعداد دستیارانی که صرفا بخاطر علاقه درس می خوانند و به تجربه اندوزی مشغول هستند کم نیست، اما مسئله ای که باعث بی‌انگیزگی من شده و ابهام در آینده شغلی من است.
وی در خصوص مشکلات کاری رزیدنت‌ها گفت: رزیدنت ها بخاطر چهارچوب های قانونی که وجود دارد، باید دستورالعمل ها را رعایت کنند بدون اینکه هیچ توجهی به اتلاف انرژی و بازده کار دستیاران شود.
90 درصد رزیدنت ها با غیبت در کلاس های آموزشی، در محیط بیرون از بیمارستان مشغول به کار هستند
این دستیار سال سوم چشم دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: از لحاظ قانونی رزیدنت ها مجاز نیستند در محیط بیرون کار کنند ولی با این وجود مشکلات مالی آنها آنقدر زیاد است که بعید نیست 90درصد آنها با غیب در کلاس ها و کشیک های شبانه خود، در بیرون از محیط های آموزشی به کار مشغول باشند.
دکتر سارمی با تاکید بر اینکه باید درآمد و امکانات رزیدنت ها در بیمارستانها مناسب باشد افزود: از یک طرف اساتید می گویند باید در بیمارستان حضور داشته باشید تا درس را یاد بگیرید و از طرف دیگر بیمارستان و گروه آموزشی به دنبال درآمدزایی هستند و فقط برخی اساتید در این مورد استثناء هستند با این وجود عملا به نتیجه ای می رسیم که رزیدنت ها در کارهایشان آموزش لازم را کسب نمی کنند.
هیچ نوع برخورد عملی با کم کاری یا ضعف علمی اساتید در بیمارستان ها صورت نمی گیرد
وی با بیان این مطلب که متاسفانه هیچ نوع برخورد عملی با کم کاری یا ضعف علمی اساتید صورت نمی گیرد، گفت: مثلا استادی که هیچگونه کارکرد چه از نظر کمی، کیفی، علمی و آموزشی در بخش اموزش دستیاران ندارد، در اخر سال به دستیاران نمره ارزشیابی می دهد در حالیکه در طول سال هیچ آموزشی به دانشجو ارائه نداده است.
اساتید مسئولیت خطاهای پزشکی را به گردن رزیدنت‌ها می اندازند
این دستیار سال سوم چشم دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: رزیدنت ها باید قدم به قدم و تحت نظر استاد مربوطه مراحل آموزشی را طی کنند، این در حالی است که اگر برای بیمار اتفاقی بیفتد استاد به هیچ عنوان خود را مسوول نمی داند.
نبود آموزش کافی از سوی اساتید، بیشترین شکایت رزیدنت های جراحی عمومی
دکتر محبوبه داودی - رزیدنت سال دوم جراحی عمومی بیمارستان امام خمینی با اشاره به اینکه حجم کار در این رشته نسبت به رشته‌های دیگر بیشتر است و فشار کاری، روحی و جسمی بیشتری به پزشک وارد می کند گفت: نبود آموزش کافی از سوی اساتید بیشترین شکایت رزیدنت ها در بخش جراحی عمومی است.
وی ادامه داد: برخی از اساتید جوان که نمی توانند در مراکز خصوصی مشغول به کار شوند از وقت آموزشی و دانشگاهی خود در جهت ویزیت کردن بیمار استفاده می کنند.
رزیدنت ها از دو سوی اساتید و بیمار تحت فشار است
دکتر داودی با بیان اینکه رزیدنت ها هم از طرف استاد و بیمار تحت فشار هستند افزود: رزیدنت ها برای معاینه و درمان بیماران مرتب با استاد خود،در مورد روال درمانی بیمار مشورت و بعد درمان را آغاز می کنند اما اگر در این میان مشکلی برای بیمار ایجاد شود این رزیدنت است که به راحتی محکوم می شود.
وی با اشاره به اینکه تعداد کشیک های تعیین شده در چهارسال رزیدنتی مناسب نیست گفت: بیشترین تعداد کشیک در سال اول بین 12 تا 15 است این در حالی است که باید با توجه به دانش کم پزشک، تعداد کشیک در سال اول کمتر و از سال های بعد افزایش پیدا کند.
رزیدنت ها کارانه سالیانه دریافت نمی کنند
دکتر داودی نبود درآمد مناسب را، مشکل همیشگی رزیدنت ها دانست و افزود: یک رزیدنت مجرد ماهانه 530 هزار تومان دریافت می کند و کارانه سالیانه به هیچ عنوان تعلق نمی گیرد.
کشیک‌های سنگین،خطاهای پزشکی را افزایش می دهد
تنها دانشجویان علاقمند می تواند مشکلات رزیدنتی را تحمل کند
دکتر رضا سیف رزیدنت سال اول داخلی بیمارستان امام خمینی اظهارداشت: واقعیت آن است که دانشگاه علوم پزشکی تهران با دانشگاههای دیگر متفاوت است، چرا که حجم و فشار کار، مافوق تصور است و کشیک‌های سنگینی نیز دارد و تنها اگر فردی این رشته را دوست داشته باشد می‌تواند تمام این سختی‌ها را تحمل کند.
وی با بیان اینکه متاسفانه تعداد حداکثری برای کشیک رزیدنت ها معین نشده است، گفت: برای رشته داخلی حداقل 10 کشیک تعیین شده است اما با توجه با شلوغی بیمارستان امام خمینی اغلب رزیدنت ها با کمبود خواب مواجه می شوند و در نتیجه خطای پزشکی افزایش پیدا می کند.
وی ادامه داد: برخی از اساتید وظایف خود را به رزیدنت ها و یا انترن واگذار می کنند که باعث افزایش استرس فکری در میان رزیدنت ها می شود.
توجه بیشتر مسئولان جدید وزارت بهداشت به تقاضاهای هیات علمی و رزیدنت ها
دکتر مریم عباسی نژاد - رزیدنت سال دوم رشته روانپزشکی بیمارستان روزبه اظهار داشت: هیات علمی و دستیاران رشته های مختلف تخصصی پزشکی، در حوزه های مختلف انتظارات و درخواست های متعددی دارند که خوب است در آستانه تشکیل دولت جدید و تغییرات در سطوح کلان مدیریتی در وزارت بهداشت، به آنها توجه شود.
دکتر مریم عباسی نژاد رزیدنت سال دوم روانپزشکی بیمارستان روزبه اظهارداشت: در حال حاضر، یک رزیدنت که وظیفه سنگین خدمت رسانی به بیماران را در کنار اعضای هیات علمی در بیمارستان های آموزشی به عهده دارد، باید بتواند همگام با این وظیفه خطیر، آموزش های لازم را در محضر اساتید فرا بگیرد و بهره وافر را از حضور آنان ببرد. اما متأسفانه تعداد بیمار و مراجعه کننده به بیمارستان های آموزشی، بخصوص در شهرهای بزرگ بسیار بالا است و گاهی علیرغم تلاش قابل ستایش اساتید، مواقعی پیش می آید که آموزش نا خواسته فدای مسأله درمان بیماران می شود.
وی ادامه داد: یک راه حل مناسب که الان در بیمارستان ما اجرا می شود، این است که تعداد مشخصی بیمار به درمانگاه های آموزشی اساتید اختصاص می یابد و بقیه بیماران توسط یک یا چند متخصص شاغل در بیمارستان ویزیت می شوند.
این رزیدنت سال دوم روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: از یک رزیدنت انتظار می رود هم درس بخواند و هم همگام با مقاله های روز دنیا،اطلاعات خود را به روز کند، اما این در حالی است که به علت شرایط سیاسی و اقتصادی موجود، دسترسی رزیدنت ها و حتی اعضای هیات علمی به بسیاری از ژورنال های خارجی محدود است و گاهی پیش می آید که برای دسترسی به چند مقاله ضروری، رزیدنت یا استاد مجبور می شوند مسیرهایی را طی کنند که به طور معمول در سایر کشورها، با دو کلیک و بدون هزینه به دست می آید.
حقوق در نظر گرفته شده برای رزیدنت و اساتید، متناسب سالهای عمر سپری شده آنها نیست
وی با اشاره به اینکه گفته شده که از لحاظ قانونی، رزیدنت ها و اعضای هیات علمی تمام وقت مجاز نیستند در بیرون از مراکز آموزشی خود کار کنند، گفت: حقوق در نظر گرفته شده برای رزیدنت و برای عضو هیات علمی، به هیچ وجه متناسب با هزینه و سالهای عمر سپری شده و ساعات کاری رزیدنت و عضو هیات علمی در دانشگاههای علوم پزشکی کشور نیست، و این تصور اشتباهی که رسانه ها گاهی به آن دامن می‌زنند که منابع درآمد متخصصین متعدد است باید اصلاح شود.
دکتر عباسی نژاد افزود: من فکر می کنم که هروقت اعضای هیات علمی به جایگاه خود برسند، خودبخود این بهبود نگرش، اثرات مثبتی بر وضعیت رزیدنت ها هم خواهد داشت.
کلمات کلیدی: مشکلات رزیدنتی، رزیدنت سال دوم رشته روانپزشکی، حقوق در نظر گرفته شده برای رزیدنت و اساتید، کشیک‌های سنگین،خطاهای پزشکی، رزیدنت های جراحی عمومی، درآمد و امکانات رزیدنت ها، دستیاری پزشکی، مشکلات دستیاران پزشکان
