طبق آمار جهانی جایگاه ایران از حیث ارتباط دانشگاه با صنعت، در بین ۱۲۵ کشور مورد بررسی قرار گرفته، رتبه ۸۸ را از آن خود کرده، این در حالی است که کشور براساس آمار ارائه شده جهانی در سال ۲۰۱۱ رتبه اول جهان از نظر رشد تولید علم و جایگاه نوزدهم از نظر کمیت تولید علم را به دست آورده است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، محمد سلیمانی، وزیر سابق ارتباطات و نماینده مردم تهران، شمیرانات، ری و اسلامشهر در مجلس نهم به ارائه طرحی در این زمینه پرداخته است.
در این طرح که نسخه‌ای از آن جهت انتشار در اختیار ایسنا قرار گرفته آمده است: «توسعه رابطه دانشگاه و صنعت در ایران و البته هر کشور دیگری، در کنار تمام نتایج و پیامدهایی که دارد، یک «ضرورت» است. این رابطه گرچه به میزان پیشرفت کشور وابستگی چشمگیری دارد و هر چه کشورها صنعتی‌تر و پیشرفته‌تر باشند، این رابطه گسترده‌تر، نزدیک‌تر، فراگیرتر و تعاملی‌تر است، لیکن داشتن برنامه مدون و هدف‌دارهمراه با قوانین الزام آور برای تحقق آن ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.
حمایت و پشتیبانی از تولید و سرمایه ملی دغدغه و خواست عموم مسئولان کشور است، ولی صرف خواستن، مسئله‌ای به این مهمی را ارتقاء نمی‌دهد و به سر منزل نمی‌رساند. تولید مبتنی بر فناوری است و فناوری مبتنی بر علم و دانش است. به عبارت دیگر وقتی تولید پایدار و سامان یافته است که بر پایه دانش و علم استوار باشد و به زبانی دیگر علم و دانش ریشه تولید است.
بنابراین تولید بدون علم، دارای طول عمر کم و بی نشاط است و زود خشک می‌شود. راهبرد صنعتی کشور بدون در نظر گرفتن توسعه رابطه دانشگاه و صنعت عقیم است.دانشگاه مرکز تولید علم است ونهاد فکری و زیربنایی جامعه محسوب می‌شود.
در کشور ما به دلیل نبود ساختارهای نظام‌مند و قوانین الزام آور، این رابطه ضعیف و نحیف است و هزینه‌های صرف شده در دانشگاهها عملاً در تولید صنعتی ملی تأثیر چندانی ندارد و بعضاً با مهاجرت نخبگان غیرمستقیم به کشورهای صنعتی سرازیر شده و می‌شود.
طبق آمار جهانی جایگاه ایران از حیث ارتباط دانشگاه با صنعت، در بین ۱۲۵ کشور مورد بررسی قرار گرفته، ۸۸ است.این جایگاه برای کشوری مثل ایران با پتانسیل جوانان مستعد تحصیلکرده و پژوهشگرقابل قبول نیست. خصوصاً با توجه به این نکته که ایران در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی در تولید علم داشته و براساس آمار ارائه شده جهانی توانسته است در سال ۲۰۱۱ رتبه اول جهان در رشد تولید علم و جایگاه نوزدهم را از نظر کمیت تولید علم را به دست آورد.
اگر چه صنعت ایران در بخشهائی نظیر انرژی هسته‌ای، دارو، فناوری نانو و هوا فضابه خوبی از توان دانشگاهها استفاده کرده است، ولی علی رغم وجود بیش از چهار میلیون دانشجو-سرمایه‌ای عظیم و ارزان-دستاوردهای علمی کشور در حوزه صنعت، کشاورزی، جامعه و خدمات چندان جنبه عملی و میدانی به خود نگرفته است. لذا برای دست یافتن به نتایج بهتر و افزایش ارتباط بین دانشگاهها و مراکز تولیدی و بازار کار باید ساز و کارهای مؤثرتری فراهم گردد.
طرح زیر تقدیم مجلس شده است امیدوارم با اولویت در دستور کار مجلس محترم قرار گیرد تا مراحل بررسی و تصویب را بگذراند. نظر اندیشمندان دانشگاهی، تولیدی و صنعتی می تواند طرح را جامع‌تر کند:
طرح ارتقاء و توسعه رابطه دانشگاه و صنعت
ماده 1- مدیران دانشگاه برای تبدیل دانشگاهها از حالت آموزش‌محوری به حالت پژوهش و فن محوری موظف به تلاش وافر و برنامه ریزی هستند. هیأت امناء دانشگاهها ناظر و هدایت کننده این حرکت تبدیلی بوده و نقش کلیدی دارند.
ماده 2- شورای انقلاب فرهنگی در انتصاب رؤسای دانشگاهها معیار نگرش و تجربه فن محوری و پژوهش محوری را جزء ضرورتها منظور کند.
ماده 3_ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موظف استفعالیت‌های صنعتی و رفع نیاز جامعه را در ارتقاء و تبدیل وضعیت اعضای هیأت علمی معیار ضروری و وتوئی منظور کند.
ماده 4_ کلیه‌ی قراردادهای صنعتی و پژوهشی دستگاهها با دانشگاهها از معافیت مالیاتی برخوردار هستند.
ماده 5- نظر به اینکه مجریان پروژه‌ها در دانشگاهها اساتید و دانشجویان هستند و آنها همه تحت پوشش بیمه هستند، لذا قرارداد صنعتی و پژوهشی دستگاهها با دانشگاهها از پرداخت بیمه معاف می‌گردند.
ماده 6- دولت موظف است نرخ ثابتی برای معادل ریالی ارز مورد نیاز قراردادهای دانشگاهی در نظر بگیرد و بر اساس آن نرخ ارز قراردادهای دانشگاهی تأمین گردد.
ماده 7- وزارتخانه‌های مرتبط موظف هستند مکانیزمهای تشویقی برای اینگونه طرحها منظور و اجرا کنند.
ماده 8- کلیه وزارتخانه‌ها موظف هستند با ایجاد آزمایشگاههای پیشرفته در دانشگاهها بر حسب استعداد سرمایه گذاری کنند.
ماده 9- همه دانشگاههای اعم از دولتی و غیر دولتی موظف به ایجاد پژوهشگاههائی به صورت درآمد هزینه هستند.
ماده 10- به دانشگاهها اختیار داده می‌شود تا برای تجاری سازی محصولات خود شرکتهای توسعه¬ای ایجاد کنند و این شرکتها می‌توانند از همه تسهیلاتی که بخش خصوصی و دولتی از آنها بهره‌مندند، استفاده کنند.
ماده 11- دانشگاهها موظف هستند سالانه حداقل به میزان 20% ظرفیت دانشجویان دکتری خود، دانشجوی پسا دکتری بگیرند.
ماده 12- همه مراکز تحقیق و توسعه‌ای در کشور موظف هستند حداقل با دو دانشگاه همکاری دراز مدت داشته باشد.
ماده 13- دولت موظف است هر سال در لایحه بودجه تعدادی پروژه کلان با کارفرمائی سایر دستگاهها، برای دانشگاهها تعریف و اجرائی کند.
ماده 14- دولت موظف است بر اساس مطالبه مقام معظم رهبری نظام ملی نوآوری را ظرف یک سال ایجاد کند.
ماده 15- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موظف است رتبه بندی دانشگاه-ها را بر اساس معیار تأثیرگذاری در توسعه صنعتی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و تجاری سازی نتایج تحقیقات انجام دهد.
ماده 16- همه صنایع و دستگاههای اجرائی موظف هستندمیزان ارتباط و میزان قراردادهای با دانشگاه و پیشرفت آنها را در هر پرداخت پاداش مدیریتی به عنوان معیاری وتوئی منظور کنند.
ماده 17- همه صنایع و دستگاههای اجرائی موظف هستندهر ساله متقاضی چند خدمت از دانشگاه باشند.
ماده 18- همه صنایع و دستگاههای اجرائی موظف هستند هر ساله لیست عناوین پروژه‌های مورد نیاز خود را همراه با شرح آنها به همه دانشگاهها ارسال کنند و دانشگاهها موظف به بررسی و اعلام نتیجه هستند.
ماده 19-همه صنایع و دستگاههای اجرائی موظف هستند هر ساله ریز مواد درسی که در برنامه آموزشی دانشگاهها نیست و خلأ وجود دارد همراه با شرح آنها به همه دانشگاهها ارسال کنند و دانشگاهها موظف به بررسی و اعلام نتیجه هستند و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موظف به تأیید ریز مواد درسی ارسالی توسط دانشگاه در مدت حداکثر یک ماه است.
ماده 20- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موظف است با ایجاد ساز و کارهای مناسب و مکانیزمهای تشویقی و بازدارنده، روحیه کارگروهی را در دانشگاه توسعه دهد و موانع ایجاد ارتباط مفید و مؤثر بین دانشگاهها و مراکز تولیدی و بازار کار را برطرف نماید.
ماده 21- دولت موظف است ظرف مدت سه ماه ضوابط حمایت از پروژه‌های تولیدی و صنعتی دانشگاه‌هارا تعیین و طی آیین‌نامه‌های ابلاغ کند.
ماده 22- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موظف است تا طرف شش ماه همه پایانامه‌های دانشجویی را دریک بانک اطلاعاتی متمرکز کند و هر ساله نسخه الکترونیکی تمام پایان نامه‌های دانشجوئی کشور را به آن اضافه کند و به همه افراد، محققین و صنایع کشور طبق تعرفه‌ای خدمات دهد.
کلمات کلیدی: رابطه دانشگاه و صنعت، توسعه رابطه دانشگاه و صنعت، ارتقاء رابطه دانشگاه و صنعت، ارتباط دانشگاه با صنعت
