خبر توقف ارز دانشجويي براي دانشجويان غيربورسيه واكنش‌هاي متفاوتي را در بين جامعه دانشگاهي كشور و به خصوص دانشجويان شاغل به تحصيل در خارج از كشور در بر داشت، نگراني و اعتراض اين دسته از دانشجويان در حالي هنوز ادامه دارد كه روز گذشته وزير علوم با اعلام برگزاري جلسه مشترك وزارت علوم، معاون اول رييس‌جمهور و بانك مركزي، از رفع مشكلات ارزي دانشجويان تا 2 هفته آينده خبر داد.
اين گروه از دانشجويان معتقدند كه وزارت علوم و بانك مركزي بايد تسهيلاتي را براي دريافت مجدد ارز دانشجويي براي دانشجوياني كه در خارج از كشور تحصيل مي‌كنند فراهم كند، چراكه در غير اينصورت مجبور خواهند شد تحصيل خود را نيمه‌كاره رها كنند.
البته در شرايط موجود و نوسانات بازار ارز كه طي آن ارز دولتي براي بسياري از كالاها نيز حذف شده است، بحث تداوم ارايه يا حذف ارز دانشجويي را مي‌توان از ابعاد مختلف بررسي است.
به گزارش خبرنگار دانشگاهي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، به اعتقاد بسياري از مسئولان آموزش عالي در شرايط فعلي اعطاي ارز دانشجويي براي ادامه تحصيل برخي از دانشجويان ايراني خارج از كشور در دوره‌هاي كارشناسي و يا رشته‌هايي كه در داخل اشباع شده، چندان ضروري به نظر نمي‌سد.
از سوي ديگر برخي از دانشجويان ايراني در حال حاضر در دانشگاه‌هايي با سطح علمي پايين‌تر از دانشگاه‌هاي داخل كشور تحصيل مي‌كنند كه توزيع ارز دولتي به اين دسته از دانشجويان نيز نيازمند بررسي بيشتر است.
در اين گزارش سعي شده علاوه بر بيان دغدغه دانشجويان ايراني دانشگاه‌هاي خارج كشور، راهكارها و پيشنهادهايي براي رفع مشكل پيش رو نيز ارائه شود.
در اين رابطه دكتر فروهر فرزانه، استاد دانشكده برق دانشگاه صنعتي شريف نيز با بيان اين نكته كه در حال حاضر شايد شرايط ارزي به اندازه‌اي سخت و بحراني است كه علاوه بر اينكه دانشگاه‌ها توقع زيادي در بحث خريد تجهيزات ندارند، در بحث تامين ارز دانشجويي نيز شايد نمي‌توان توقع زيادي داشت، پيشنهاد داد كه در صورت امكان تسهيلاتي در زمينه ارز آزاد براي دانشجوياني كه در دانشگاه‌هاي معتبر و مطلوب خارج از كشور تحصيل مي‌كنند، ارائه شود.
وي با بيان اينكه در حال حاضر به نظر مي‌رسد با توجه به كاهش جمعيت زير 20 سال در كشور و كاهش تدريجي ورودي‌هاي آزمون سراسري، ظرفيت دانشگاه‌هاي داخل در دوره كارداني و كارشناسي كفايت كند، گفت: بنابراين مي‌توان بحث پرداخت ارز براي دوره كارشناسي و پايين‌تر از آن را منتفي دانست. اما در بحث كارشناسي ارشد و دكتري پيشنهاد اين است كه بحث ارز دولتي براي دانشگاه‌هاي كشورهايي مطرح شود كه سطح اين دانشگاه‌ها قابل قياس با دانشگاه‌هاي داخل و يا بالاتر از آن باشد.
راه‌اندازي دوره كارشناسي ارشد پيوسته و دكتري پيوسته براي جلوگيري از خروج نخبگان
اين استاد دانشگاه با اشاره به فراهم كردن شرايطي مناسب براي جلوگيري از خروج دانشجويان برتر در كشور، گفت: در اين رابطه مي‌توان به راهكارهايي همچون ايجاد كارشناسي ارشد پيوسته و دكتري پيوسته براي دانشجويان ممتاز، اعطاي بورس‌هاي ويژه متاهلي، خوابگاه‌هاي متاهلي، وام‌هاي ازدواج وغيره اشاره كرد.
به گزارش ايسنا، يكي از دانشجويان غير بورسيه كه در رشته مهندسي دانشگاهي در آلمان تحصيل مي‌كند، با بيان اينكه دولت سالانه چندصد ميليون دلار صرف پرداخت ارز دانشجويي مي‌كند، اذعان كرده است: اين در حاليست كه مبالغ مشابهي، كمتر يا بيشتر، صرف مواردي غيرضروري مي‌شود. در اينكه در شرايط اقتصادي فعلي بايد صرفه‌جويي كرد، شكي نيست، اما آيا اختصاص اين ميزان كمك به اين قشر پيش‌رو و آينده‌ساز كشور، رقم زياد و اصراف منابع است؟!
همچنين در ادامه نظرات اين دانشجوي دكتري آمده است: اگر دانشجوي محصل در خارج كشور، ببيند كه دولت به قول معروف هواي او را دارد و در موقع نيازش به او كمك كرده، خود نيز تا حد امكان سعي مي‌كند كشورش را در مواقعي كه نياز به دانش و تخصص او باشد، تنها نگذارد. با اتخاذ اين رويه، احتمال بازگشت نخبگان به كشور بسيار بيشتر خواهد بود.
يكي ديگر از دانشجويان تحصيلات تكميلي كه در كشور كانادا مشغول به تحصيل است با بيان اينكه مدافعان طرح حذف ارز دانشجويي يكي از مهم‌ترين اهداف ارائه اين طرح را جلوگيري از خروج نخبگان و دانشجويان عازم به تحصيل در خارج از كشور مطرح كرده‌اند در توضيحات خود آورده است: دانشجويان غير بورسيه 2 دسته هستند يك دسته دانشجويان نخبه و دسته ديگر دانشجويان عادي هستند كه دانشجوي نخبه موفق به اخذ بورس مي‌شود و حتي در صورت حذف ارز دانشجويي، مشكل چنداني براي تحصيل نخواهند داشت،اما دانشجويان عادي در صورت حذف ارز، با مشكلات به مراتب بيشتري مواجه مي‌شود.
دريافت تعهد بازگشت به كشور در ازاي اعطاي ارز دانشجويي
در اين ميان پيشنهاد دكتر حسن مسلمي نائيني، مدير كل بورس وزارت علوم كه بحث دريافت تعهد بازگشت دانشجويان به كشور در ازاي اعطاي ارز دانشجويي را مطرح كرده است قابل بررسي است، دكتر مسلمي با بيان اينكه مي‌توان از دانشجويان ايراني كه براي ادامه تحصيل در رشته‌هاي خاص و مورد نياز كشور به خارج از كشور مي‌روند با دريافت تعهد بازگشت به كشور ارز ارائه كرد، گفت: از طرفي ديگر بانك مركزي هم بايد متعهد شود مبالغي كه گفته است را به دانشجويان اعطا كند. ما نيز از سوي وزارت علوم براي بازگشت اين دانشجويان به كشور تعهد مي‌گيريم.
از طرفي ايجاد پرديس‌هاي مختلف دانشگاهي در كشور كه يكي از عمده‌ترين اهداف آن عدم خروج دانشجويان از كشور است نيز مي‌تواند به عنوان يك گزينه براي تحصيل دانشجويان ايراني در داخل كشور كه براي ادامه تحصيل در خارج با مشكل ارز مواجه هستند، مطرح شود.
کلمات کلیدی: ارز دانشجویی، ارز دانشجویان بورسیه، ارز دانشجویان غیر بورسیه، راه‌اندازي دوره كارشناسي ارشد پيوسته، راه‌اندازي دوره دکتری پيوسته، راهکارهای جلوگيري از خروج نخبگان، آخرین خبرهای ارز دانشجویی
