ایران مدرس به نقل از خبرگزاری فارس: محققان گروه پژوهشی مواد پیشرفته جهاد دانشگاهی مشهد آلیاژ حافظه‌دار نایتینول (NITI) تولید کردند.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری فارس، علیرضا صادقی مجری طرح درباره تولید این آلیاژ حافظه دار گفت: آلیاژ نایتینول به روش متالورژی پودری تولید شده که با عنوان «ساخت ایمپلنت حافظه دار نایتینول به روش متالورژی پودری» نیز ثبت اختراع شده است.
به گفته صادقی در فرایند تولید این آلیاژ از پودرهای حاصل از روش آسیاکاری استفاده شد و نمونه‌های آن تحت پیرسازی در دمای C500 قرار گرفت که نمونه حاصل از آن دارای نایتینول به عنوان فاز عمده بود. اما به دلیل پایین بودن دمای استحاله مارتنزیتی، Ni4Ti3، امکان استفاده از رفتار حافظه داری ماده وجود نداشت.
این محقق و همکارانش از مس به عنوان عنصر سوم برای افزایش دمای استحاله مارتنزیتی و افزایش سرعت نفوذ در تف جوشی استفاده کردند.
صادقی اضافه کرد: چون در روش تولید متالورژی پودری، متغیرهای تولید زیاد شدند، از روش طراحی آزمایش تاگوچی استفاده کردیم. در این روش، اثر متغیرهای زمان آسیاکاری، زمان تف جوشی، فشار پرس و درصد مس بر خواص دمایی و مکانیکی که توسط آزمون‌های DSC و فشارش اندازه گیری شده بودند، بررسی شد.
وی ادامه داد: برای بررسی فازهای نمونه از آزمون XRD استفاده و شرایط بهینه برای رسیدن به حداکثر کرنش قابل بازیابی و بالاترین Mf به صورت همزمان محاسبه شد. نتیجه آزمایش آزمون تاگوچی با مقدار محاسبه شده همخوانی داشت.
خاصیت حافظه داری این آلیاژ – قابلیت بازگشت به شکل از پیش تعیین شده در اثر اعمال حرارت – آن را در صنایع مختلف پزشکی، صنایع هوافضا، صنایع نظامی، صنایع خودرو و صنایع برق والکترونیک پرکاربرد کرده است.
از این آلیاژ می‌توان به عنوان بیوماده‌ای مؤثر در ساخت ابزارهای بیوپسی، سوزن‌ها، رهایش دارو، راهنمای فیبر نوی یا لیزر و ایمپلنت‌های ارتوپدی و دندانی استفاده کرد.
همچنین آلیاژ حافظه دار NiTi می‌تواند برای آب بندی محفظه پرفشار انژکتورهای سوخت موتورهای احتراقی دیزلی، استفاده شود و در اتصال کابل‌های الکتریکی با قطر کوچک و کابل‌های فیبرنوری کاربرد دارد.
به گفته صادقی از این طرح پژوهشی، مقاله‌ای به نشریه علمی The journal of materials and performance abbreviation فرستاده شده که در حال بررسی است.
همچنین طرح‌های تکمیلی این طرح برای رسیدن به تولید نیمه صنعتی در دست تهیه است.
کلمات کلیدی: آلیاژ حافظه‌دار نایتینول، جهاد دانشگاهی مشهد، آلیاژ حافظه دار NITI، ساخت ایمپلنت حافظه دار نایتینول، متالورژی پودری
