عضو هیئت علمی دانشگاه شریف مهم‌ترین راهکار افزایش کیفیت در نظام آموزشی و ساماندهی آن را بازگرداندن استقلال به دانشگاه‌ها عنوان کرد و گفت: باید در تصمیم‌گیری‌های آموزش عالی تمرکززدایی کنیم و دانشگاه‌ها در گزینش دانشجو، برنامه‌ریزی‌های آموزشی، انتخاب هیئت علمی و ... اختیار و استقلال لازم را داشته باشند .
در این گفت‌وگو با دکتر مهدی احسان استاد دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف درباره برنامه‌ها و پیشنهادهای مطرح در افزایش کیفیت نظام آموزشی همچون ساماندهی دروس عمومی، سه ترم‌شدن دوره کارشناسی، نحوه برگزاری کنکور، گزینش دانشجو و جذب هیئت علمی بحث شد.
دکتر احسان در گفت‌وگو با خبرنگار «دانشگاهی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره پیشنهاد سه ترم شدن دوره کارشناسی و تاثیر آن در کیفیت نظام آموزشی گفت: هر کوششی در راستای کوتاه‌شدن دوره کارشناسی قابل تایید و اتفاق خوبی است. دوره کارشناسی در اغلب کشورها کمتر ازچهار سال است و حتی کارشناسی ارشد نیز حداکثر دو سال به طول می‌انجامد. هرچه بشود این زمان کوتاه‌تر شود اتفاق مثبتی است اما هر کشوری و هر منطقه‌ای شرایط و امکانات خاص خودش را دارد که باید دید این کار در کشورمان عملی است یا خیر.
وی با اشاره به ازدیاد تعطیلات رسمی و غیررسمی افزود: ایجاد تغییر در تعطیلات سال تحصیلی اتفاق خوبی است اما اینکه بشود این کار را انجام داد کار آسانی نیست. مثلا کم‌کردن تعطیلات ایام نوروز در دست دانشگاه‌ها یا وزارت علوم نیست به طور مثال تقریبا از یک هفته قبل از عید دانشجویان در کلاس‌ها حضور نمی یابند و امسال آن طرف هم یک هفته بعد از تعطیلات کلاس تشکیل شد یعنی تقریبا یک ماه دانشگاه تعطیل بوده آن هم در بهترین زمان سال که از نظر آب و هوایی بهترین موقع فعالیت و کار است.
به اعتقاد این استاد دانشگاه، کم کردن تعطیلات و سه ترم شدن سال تحصیلی نیاز به امکانات رفاهی و آموزشی بیشتری دارد، مثلا در خوابگاه‌هایی که حداکثر ظرفیت دو یا سه نفر در هر اتاق می‌باشد تعداد 4 الی 8 نفر در یک اتاق زندگی می‌کنند به عبارت دیگر دانشجویان نمی‌توانند به مدت طولانی در خوابگاه حضور داشته باشند. ضمن آنکه در حال حاضر در فصل تابستان به ناچار عذر دانشجویان را از بعضی از خوابگاه‌ها می‌خواهند.
دکتر احسان با بیان اینکه اگر امکانات و بودجه کافی تخصیص پیدا کند می‌توان از دانشجو خواست فشرده‌تر درس بخواند، گفت: شرایط جوی و مسائل جغرافیایی را نیز باید مدنظر قرار داد و از آنجایی که اغلب کلاس‌ها و خوابگاه‌ها در دانشگاه‌ها فاقد سیستم سرمایشی و یا گرمایشی مناسب است برگزاری کلاس در تمام فصول بسیار مشکل است .
وی با تاکید بر اینکه بعید می‌دانم این طرح در تمام دانشگاه‌ها قابلیت اجرا داشته باشد، تصریح کرد: شاید بشود این طرح را در برخی از دانشگاه‌ها متناسب با امکانات و شرایط جغرافیایی اجرا کرد: به نظر من اگر این دانشگاه‌ها در این‌گونه تصمیمات اختیار داشته باشند و استقلال پیدا کنند تصمیم‌گیری‌ها بهتر خواهد شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه شریف درباره اینکه آیا فشرده‌کردن 140 واحد در سه سال از کیفیت کم نمی‌کند ، گفت: نمی‌توان از حجم دروس کم کرد، تعداد واحدها باید با متوسط جهانی تناسب داشته باشد چرا که نمی‌توان دانشجویان را تافته جدابافته از دنیا تربیت کرد و باید با چارچوب‌های معمول دانشگاه‌های دنیا هماهنگ باشیم.
وی افزود: در عین حال لازم نیست سطح علمی و عملی همه دانشگاه‌ها برابر باشد. سطح علمی و حتی ترکیب مسائل تئوری و عملی نیز می‌تواند متفاوت باشد به عبارت دیگر هر دانشگاهی می‌تواند در یک چارچوب مشخص برنامه‌ریزی خود را داشته باشد.
احسان در باره افزایش شمار فارغ‌التحصیلان با کوتاه شدن دوره کارشناسی و افزایش نرخ بیکاری نیز گفت: اینکه بگوییم بیکاری زیاد است و این مسئله آن را افزایش خواهد داد، موضوع دیگری است. در این صورت همین وضعیت موجود دانشگاه‌ها را هم زیر سوال می‌برد. این دو موضوع از یکدیگر جدا هستند اگر بپذیریم که آموزش عالی یک فعالیت مثبت است در آن صورت کوتاه‌کردن دوره‌ها بدون کاستن از کیفیت آن معقول است.
عضو هیئت علمی دانشگاه شریف درباره تاثیر ادغام برخی از دروس عمومی و میزان کارایی آنها در افزایش کیفی نظام آموزشی اظهار کرد: به نظر من دروس عمومی نیاز به اصلاح دارد، در مقطعی نیز تصمیم گرفته شد که برنامه‌ریزی‌های دروس عمومی تغییر پیدا کند. اما به ما گفته شد که درباره 20 واحد دروس عمومی هیچ اقدامی انجام ندهید.
برای بهبود وضعیت آموزش استقلال باید به دانشگاه بازگردد
دکتر احسان با تاکید بر این که برای بهبود وضعیت آموزش استقلال باید به دانشگاه بازگردد افزود: اعتقاد من این است که حتی گزینش دانشجویان نیز توسط دانشگاه انجام شود. به عبارت دیگر سنجش توسط وزارت علوم صورت بگیرد اما گزینش و انتخاب دانشجو بر عهده دانشگاه‌ها باشد. متاسفانه در حال حاضر نه تنها این اتفاق در دوره کارشناسی نمی‌افتد که در دوره دکتری هم دانشگاه ها اختیار چندانی در گزینش دانشجو ندارند.
وی افزود: سنجش در تمام دنیا مثل آزمون GRE یا تافل برگزار می‌شود اما این دانشگاه‌ها هستند که گزینش دانشجو را انجام می‌دهند و هرکسی با ارائه کارنامه‌اش به دانشگاه انتخاب می‌شود.
استاد دانشگاه شریف ملاک تصمیم‌گیری دانشگاه را کارنامه تحصیلی دانشجویان عنوان کرد و گفت: نمرات دوران دبیرستان و محل تحصیل دوران تحصیل و نمرات آزمون کنکور می‌تواند ملاک خوبی برای گزینش باشد این فرآیندی است که در اغلب دانشگاه‌های دنیا انجام می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه کنکور به تنهایی نمی‌تواند ملاک گزینش خوبی باشد اظهار کرد: در کشورهای معتبر دنیا و تمام کشورهای صنعتی دانشگاهی وجود ندارد که به شکل آموزش عالی کشور ما ، دانشجو جذب کند.
دکتر احسان با تاکید بر اینکه سنجیدن سطح علمی دانشجویان کار خیلی دشواری نیست گفت: اینکه بخواهیم همه را در یک روز و در یک زمان بسنجیم غلط است. سازمان سنجش می‌تواند کنکور را در طول سال دو الی سه بار برگزار کند و لازم نیست این‌گونه باشد که وزارتخانه مشخص کند چه کسی در چه دانشگاهی پذیرفته شود.
دکتر مهدی احسان
عضو هیئت علمی دانشگاه شریف درباره چگونگی بالا رفتن سطح عملکرد دانشگاه‌ها تصریح کرد: دانشگاه‌ها برای آنکه سطح عملکردشان بالا برود نیاز به امکانات، اساتید مجرب، فضای آموزشی و امکانات رفاهی دارند. اگر دانشگاه‌ها بدون آنکه کیفیت و کمیت این امکانات را بالا ببرند صرفا افزایش ظرفیت دانشجو دهند وضع به همین شکلی که اکنون شاهد آن هستیم تبدیل خواهد شد.
دکتر احسان درباره اینکه آیا به نظر شما دانشگاه‌های علمی کاربردی دانشجویان ماهرتری نسبت به دانشگاه اموزش عالی تربیت می کنند ؟ گفت: دانشگاه‌ها رسالت‌های مختلفی دارند لازم نیست همه دانشگاه‌ها یک رسالت انجام دهند. جامعه هم به دانشمند، مهندسین طراح، مهندسین تجربی، نیاز دارد هم به تکنیسین، کارگر ماهر و کارگر ساده. نیاز نیروی انسانی برای فعالیت‌های فنی یک هرم است که این هرم باید به درستی تشکیل شود. متاسفانه در نظام آموزش عالی به این هرم توجه نشده است و خیلی از مشکلات ناشی از همین مسئله است.
اعضای هیئت علمی را نمی‌توان فله‌ای جذب کرد
عضو هیئت علمی دانشگاه شریف در ادامه به روند جذب هیات علمی در دانشگاه نیز اشاره کرد و با بیان اینکه انتخاب عضو هیئت علمی برای هر دانشگاه یک امر بسیار مهم و پیچیده است گفت: در حال حاضر جذب هیئت علمی متمرکز است. به این صورت که سایتی در وزارتخانه قرار داده شده تا هرکسی که تمایل به عضویت هیئت علمی دارد در آن ثبت‌نام کند البته در این مسئله مشکلی نیست اما بقیه راه‌ها را نباید بست به عبارت دیگر اینکه یک عضو هیئت علمی خوب جذب شود یک کار پیچیده است.
وی افزود: انتخاب هیئت علمی گاهی نیاز به پیگیری، جستجو و تبلیغ دارد و جذب کردن هیئت علمی فقط یک کار مکانیکی ساده نیست بلکه یک روند پیچیده اجتماعی را می‌طلبد.
دکتر احسان در خاتمه انتخاب اعضای هیئت علمی را مانند کنار هم گذاشتن قطعات یک پازل عنوان کرد و اظهار کرد: نمی‌شود اعضای هیئت علمی را به شکل فله‌ای جذب کرد انتخاب اعضای هیئت علمی مثل قطعه پازل است باید متناسب با نیاز دانشگاه انتخاب شود که با قرارگرفتن در کنار دیگر اعضای هیئت علمی نیازهای گروه علمی در آن دانشگاه را برطرف کند.
انتهای پیام
