معاون آموزشی وزارت بهداشت با اشاره به پاسخگویی نظام سلامت به توسعه کمی و کیفی برنامه های آموزش پزشکی گفت: ما ارتقای کیفیت را در دستور کار داریم و از این رو سند ارتقای کیفی آموزش پزشکی را آماده کرده ایم. در این سند نقش ستاد و دانشگاه ها آماده است و از سال آینده عملیاتی می شود.
به گزارش خبرنگار مهر، دکتر سیدامیرمحسن ضیایی امروز در نشست خبری در وزارت بهداشت در تشریح برنامه های آموزش پزشکی افزود: تغییرات زیادی در حوزه سلامت بوجود آمده است که همدلی در همه بخش های کشور برای سلامت بسیار امید بخش است و می تواند به قدم های مثبت در این بخش کمک کند. آموزش پزشکی خودش را پاسخگو می داند و هر نیازی را چه با انتشار دانش، چه آموزش و چه سلامت پشتیبانی می کند. چرا که با آموزش عالی متفاوت است.
تدوین سند ارتقای کیفی آموزش پزشکی
وی افزود: شعار اصلی ما ارتقای کیفی آموزش پزشکی است و همانطور که رئیس جمهور گفت وزارتخانه، وزارت آموزش، بهداشت و درمان است ما هم ارتقای کیفیت را در دستور کار داریم و از این رو سند ارتقای کیفی آموزش پزشکی را آماده کرده ایم. در این سند نقش ستاد و دانشگاه ها آماده است و از سال آینده عملیاتی می شود.
تدوین سند راهبردی توسعه جغفرافیایی آموزش عالی سلامت
معاون آموزشی وزارت بهداشت از تدوین سند راهبردی توسعه جغفرافیایی آموزش عالی سلامت خبر داد و گفت: متاسفانه این سند در سالهای قبل مورد کم توجهی قرار گرفته است و صدمات ناشی از نبود این برنامه هدفمند اکنون خود را نشان می دهد. یک زمانی نیاز به توسعه کمی بوده است اما اکنون که سند آماده شده به شورای عالی انقلاب فرهنگی برای تصویب نهایی ارائه می شود. این سند در شورای گسترش وزارت بهداشت به تصویب رسیده است.
وی افزود: در این سند حد توسعه مشخص است و سطح بندی آموزشی کشور به قطب ها سپرده شده و توسعه کمی در آینده نیز مشخص است. واحدهای آموزش عالی با وجود منابع و هدفمند توسعه می یابند.
تغییر نام شعب بین الملل دانشگاه های علوم پزشکی
ضیایی درباره پذیرش دانشجوی پولی در دانشگاه های علوم پزشکی گفت:بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه دانشگاه ها اجازه دارند که مازاد ظرفیت خود دانشجو با هزینه خودش بگیرند اما این طور نیست که هر کس پول دارد و نمره کمتری دارد بتواند وارد دانشگاه شود بلکه باید از مسیر کنکور وارد این شعب شوند. راه کنترل این شعب همه ارزشیابی دائمی است. اما به دلیل اینکه این شعب واقعا بین المللی نیستند و دانشجوی خارجی ندارند تکلیف نام آنها به زودی مشخص می شود.
وی یادآور شد: این موضوع با عملیات بین المللی شدن دانشگاه ها متفاوت است. سه دانشگاه علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی و شیراز که دارای بیشترین تعداد دانشجوی خارجی هستند برای بین المللی شدن تلاش می کنند. در سند آمایش، دانشگاه هایی با عملکرد بین المللی یک تعداد محدود هستند و شاخص های سختی را باید کسب کنند. توسعه روابط بین الملل یکی از ماموریت های آموزشی است.
محتوای دروس در راستای نیاز سلامت به روز می شود
معاون آموزشی وزارت بهداشت درباره تغییرات در حوزه محتوای درسی و نیاز سلامت به رشته های جدید گفت: نظام آموزش پزشکی پاسخگو با سلامت است و نیازهای سلامت نیز تحت تاثیر عوامل مختلف تغییر کرده و بار بیماریها متفاوت شده است. بازنگری تمامی برنامه های درسی در دستور کار است و به تدریج در حال انجام است.
سند راهبردی توسعه رشته و مقاطع نظام سلامت تا سال 1404
وی گفت: ما توسعه کمی را محدود کرده ایم اما توجه به رشته های جدید را ادامه می دهیم از همین رو سند راهبردی توسعه رشته و مقاطع نظام سلامت تا سال 1404 تدوین شده است و رشته های بین رشته ای را تا پایان سال ابلاغ می کنیم. این سند موجب می شود دانشگاهها بدانند که کدام رشته ها تکراری است و آنها را اجرایی نکنند. وظیفه دانشگاه ها این است که 80 درصد نیاز وزارت بهداشت را به رشته ها تامین کنند و 20 درصد به حوزه های منطقه ای و بومی بپردازند.
سفارش رشته های بین رشته ای علوم پزشکی به وزارت علوم و دانشگاه آزاد
ضیایی درباره رشته های بین رشته ای گفت: یکی از ضعف های ادغام نظام آموزش پزشکی این است که ارتباطش با رشته های مورد نیاز که بین رشته ای هستند و پایه های مهندسی، فنی، ریاضی و یا علوم انسانی دارند از میان رفته است.از همین رو در سند راهبردی بخش بین رشته ای ها را احصاء کردیم. رشته هایی که بسیار مهم هستند یا در دانشگاه های علوم پزشکی ایجاد می شوند یا با توافق با وزارت علوم و دانشگاه آزاد به این مراکز سفارش می دهیم. رشته ها به گروه های A.B.C.D دسته بندی می شوند.
راه اندازی مهارت های خرد در مجتمع آموزش عالی سلامت
وی با اشاره به موضوع مهارت هایی نظام سلامت که بعضا از سوی دانشگاه علمی کاربردی تدریس می شود، گفت: مهارت های خرد در نظام سلامت بخش مهمی است، بسیاری از حرفه های مورد نیاز حدود 400 مهارت مورد غفلت قرار گرفته که نیاز به آموزش و مدرک تحصیلی دارد. در سند آمایش سطحی به نام مجتمع آموزش عالی سلامت راه اندازی می شود که سقف آنها کارشناسی است و به تربیت بومی می پردازند و کف آن حرفه های مرتبط با سلامت است. البته ممکن است با دانشگاه علمی کاربردی هم همکاری کنیم اما تا اطلاع ثانوی این حوزه زیر نظر وزارت بهداشت است.
معاون آموزشی وزارت بهداشت درباره بازار کار در حوزه سلامت خاطرنشان کرد: بازار کار سلامت به خصوص در کشور ما بسته است و دانش آموختگان در داخل کشور به فعالیت می پردازند و در واقع ما تولید و بهره برداری از نیروی انسانی را برعهده داریم . از همین رو هم افزایش و هم کمبود نیروی انسانی خطرناک است چرا که تربیت تعداد زیادی متخصص به نظام سلامت آسیب می زند.نمونه آن تربیت دندانپزشک است که با وجود افزایش تعداد دانشجویان میزان ضریب تخریب دندان در جمعیت کاهش نیافته است.
تحلیل و برآورد نیروی انسانی علوم پزشکی تا 10 سال آینده
وی افزود: در مجموعه سلامت فاصله دانشی میان دریافت کننده خدمت و ارائه کننده خدمت زیاد است و از این رو فرد تسلیم است . از همین رو از نظر اخلاق حرفه ای باید ابزاری وجود داشته باشد که بتوانیم آن را مدیریت کنیم. از سوی دیگر تحلیل و برآورد نیروی انسانی تا 10 سال آینده در حال انجام است. با دستور وزیر بهداشت مرکزی در حال تاسیس مانیتور کردن این برآورد نیروی انسانی و نیاز نظام سلامت است.
ضیایی یادآور شد: ما در تربیت نیروی انسانی دچار تورم نیستیم بلکه در توزیع دچار مشکل هستیم . ما برای پزشک عمومی ردیف خالی داریم اما منابعی برای جذب افراد در ردیف های خودشان نداریم. در رشته مامایی نیز در صورتی که از آنها در نظام مراقبت از مادر و کنترل جمعیت مثبت حضور داشته باشد می تواند مفید باشد. تا زمانی که برآورد انجام نگرفته است ظرفیت ها اضافه نمی شود و برخی جاها هم محدودیت خواهیم داشت.
جذب فراگیر خارجی در بخش های فوق تخصصی و فلوشیپ
وی اظهار داشت: ما 500 ظرفیت برای فوق تخصص داریم که تنها 300 نفر آن پر می شود دانشگاه های علوم پزشکی که توان تربیت فوق تخصص و فلوشیپ دارند می توانند در این بخشها فراگیر خارجی جذب کنند.
وضعیت اسفبار اعتبارات آموزش پزشکی
معاون آموزشی وزارت بهداشت تامین اعتبارات را یکی از چالش های آموزش پزشکی دانست و گفت: به دلیل نیازهای فوری در بخش درمان، آموزش دیده نشده و همین موضوع ما را دچار تهدید کرده است . هزینه آموزش را پرداخت نکرده ایم و با وجود افزایش تعداد دانشجویان اعتبارات کاهش یافته است. شخص وزیر بهداشت از حوزه آموزش آمده و اعلام کرده است که حوزه آموزش برنامه بدهد تا اعتبارات آن تامین شود.
وی افزود: سرانه مشخصی برای تربیت نیروی انسانی در حوزه علوم پزشکی تعیین نشده است که برای اینکار مصمم هستیم که قیمت تمام شده را دربیاوریم. اینجا محکم می گویم تا زمانی که اعتبارات لازم تامین نشود ما نیز به همان اندازه ای که اعتبار داریم نیرو تربیت می کنیم و یک شبه نمی توان هیچ ظرفیتی را اضافه کرد. آموزش مجانی و هیاتی نداریم.
ضیایی خاطرنشان کرد: وزیر بهداشت گفته است که بودجه برنامه های آموزشی را تامین می کند اما اینها باید ردیف داشته باشد . امیدواریم سال آینده سال خوبی باشد. این را هم اضافه کنم که بخش عمده ای از اعتبارات آموزشی صرف حقوق اعضای هیات علمی می شود. اکنون هزار میلیارد تومان برای تجهیزات بیمارستانهای آموزشی کمبود داریم. متاسفانه رشد اعتبارات هر سال نسبت به سال گذشته آن منفی بوده است.
وزارت بهداشت با دانشگاه آزاد رفیق است نه رقیب
وی درباره همکاری با دانشگاه آزاد گفت: دانشگاه آزاد یک فرصت برای آموزش عالی است و از نظر کمی 25 تا 30 درصد حوزه آموزش پزشکی را برعهده دارد. ما با دانشگاه آزاد رقابت نداریم، رفاقت داریم. البته با دانشگاه آزاد به توافق رسیدیم که ظرفیت ها و توسعه آنها با هماهنگی وزارت بهداشت و نظارت وزارتخانه باشد. در حال حاضر برخی از بخش های آنها اعتبار بخشی نشده است که این از نظر ما اشکال دارد و باید از عرصه آموزش خارج شوند.
ایجاد مرکز ملی مهارت سنجی در قطب های آموزش پزشکی
معاون آموزشی وزارت بهداشت از ایجاد دو مرکز بررسی مهارت آموزش پزشکی خبر داد و گفت: در این مراکز هر کس که می خواهد پروانه پزشکی بگیرد باید مهارت های لازم را داشته باشد. این مهارت ها حداقل های یک پزشک، دندانپزشک، یا داروساز است.
وی درباره اخلاق حرفه ای و رفتار حرفه ای و مهارتهای ارتباطی میان دانشجویان علوم پزشکی گفت: این کار با تغییر نگرش ها انجام می گیرد. از همین رو برای این کار باید آموزش بیشتری بدهیم.
اولویت جذب هیات علمی زن در گروه های آموزشی
ضیایی درباره تمامی وقتی هیات علمی و همگن بودن اساتید گفت: 30 درصد اعضای هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی تمام وقت جغرافیایی هستند اما برای حضور غیر تمام وقت ها باید مدیریت بهتری صورت گیرد. همچنین درباره همگن بودن بیمار و پزشک نیز بیمارستانها باید شرایط را فراهم کنند از سوی دیگر ما برای جذب هیات علمی زن در گروه های آموزشی اولویت قائل هستیم.
تصمیم گیری درباره رشته اپتیک و اپتومتری
وی درباره اعتراض اپتومتریست ها به دخالت های رشته اپتیک گفت: رشته اپتیک در وزارت علوم وجود داشت و با هماهنگی با وزارت علوم این رشته متوقف شد و مقرر شد که افرادی که در حال تحصیل در این رشته بودند با گذراندن یک آزمون وارد رشته اپتومتری یا بینایی سنجی شوند. اما این پذیرش از رشته اپتیک در بینایی سنجی تنها برای یک دوره است. آزمون نیز در اختیار بورد تخصصی اپتومتری است.
