مدیرکل دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی آموزش و پرورش و دبیر یازدهمین جشنواره کتابهای آموزشی معتقد است که سود سرشار حاصل از انتشار کتابهای کمک درسی، موتور توسعه آن در جامعه است و برخورداری از امکاناتی همچون تسهیل در مجوز انتشار گرفته و تخفیف در تبلیغات تلویزیونی به همراه بازاریابی رندانه، سبب تحمیل آموزش به دانش آموزان به جای یادگیری، خلاقیت و مهارت حل مساله شده است.
به گزارش سرویس «آموزش و پرورش» ایسنا، محمد ناصری گفت: در چرخه تولید تا مصرف کتاب توسط مخاطبان کودک و نوجوان، زنجیره بزرگی از عوامل وجود دارد که به جای تکمیل کردن هم، در تعارض با یکدیگرند؛ مثلا ارشاد بدون در نظر گرفتن استانداردهای آموزش و پرورش و شاید با توجه به شمارگان میلیونی کتابهای کمک درسی، به کتابهایی مجوز می‌دهد که متمایز با اهداف آموزش و پرورش عمل می‌کنند.
وی ادامه داد: در آموزش و پرورش صدها هزار نفر ساعت وقت و هزینه کارشناسی برای غربال، شناسایی و معرفی کتابهای مناسب صرف می‌شود، اما دستگاه تبلیغاتی کشور در خدمت کسانی است که سود سرشاری از کتابهای نامناسب می‌برند و این وسط قربانی اصلی دانش آموزان هستند.
مدیرکل دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی افزود: یک رویکرد غالب اما غلط اجتماعی در سالهای اخیر سبب شده تا به جای اینکه به تفاوتهای فردی کودکان و نوجوانان بها بدهیم، تلاش می‌کنیم تا با تحمیل آموزشی از آنها شخصیتی بسازیم که می‌خواهیم. خانواده‌ها کودکان خود را از دوره ابتدایی که عرصه تجربه لذت مطالعه، توسعه خلاقیت و شکوفایی ذهن و روان است، به تست زنی و پاسخ‌های آماده در کتابهای کمک درسی و آزمون‌های تیزهوشان و نظایر آن سوق می‌دهند، شاید این امر در کوتاه مدت جواب بدهد اما در درازمدت به فرزندان خود صدمه می‌زنیم.
به اعتقاد ناصری، فلسفه آموزش در مقطع ابتدایی با سوادآموزی، زبان آموزی و علاقه به مطالعه گره خورده است و نباید آن را در چارچوب درس و متن محدود کرد، در نتیجه ترویج کتابهای کمک درسی در این مقطع از اساس اشتباه است و واقعیت آن است که با کتاب کمک درسی سرانه مطالعه بچه‌ها افزایش نمی‌یابد.
وی در پاسخ به مسوولیتهای وزرات آموزش و پرورش در این حوزه عنوان کرد: ما به طور مستمر در حال پالایش و غربال کتابهای منتشر شده‌ایم، اما نمی‌توانیم همه آنچه که منتشر می‌شود را رصد کنیم از این رو در قالب جشنواره رشد که در واقع یک دبیرخانه دائمی برای معرفی کتابهای مناسب است در طول سال هزاران کتاب را بررسی و عناوین منتخب و مناسب را در کتابنامه یا در پایان کتابهای درسی برای هر مقطع و مناسب با هر رشته تحصیلی معرفی می‌کنیم و هزاران نفر ساعت فعالیت کارشناسی توسط زبده ترین متخصصان عرصه‌ها و رشته‌ها و حوزه‌های گوناگون صرف این امر می‌شود، در حالی که می‌توان از سرچشمه یعنی جایی که مجوز صادر می‌شود، این استانداردها را رعایت کرد.
به گفته ناصری گرچه دسترسی مناسب به جامعه هدف در نظام آموزش و پروش یکی از مزیت‌های آن است ولی عرصه عمومی جامعه که سرشار از اشتهای کاذب برای مطالعه کتابهای کمک درسی است، فقط در اختیار این نهاد نیست و باید سایر ارکانی هم که درگیر تولید تا مصرف کتاب هستند، درگیر مساله ساماندهی برای تولید کتاب مناسب شوند که از استاندارد سازی شروع و تا خرید کتاب توسط کودک یا خانواده ادامه می‌یابد.
دبیر جشنواره رشد هدایت، نظارت و حمایت را سه هدف اصلی طرح ساماندهی برشمرد و گفت که بر اساس آمار، روند تولید کتابهای مناسب در طول ده سال گذشته سه برابر رشد کرده و از 18 درصد به 58 درصد رسیده است. این امر نتیجه تلاش‌هایی بوده است که صرف شناسایی، الگوسازی و معرفی آثار مناسب در کتابهای درسی بچه‌ها به عنوان یک بستر بزرگ ترویجی بوده است.
وی در پاسخ به این سوال که چرا معرفی کتابهای مناسب در کتابهای درسی و در سطح مدارس تاکنون نتوانسته است به رونق این کتاب‌ها کمک کند، اظهار کرد: گرچه کاهش رشد تولید کتاب های نامناسب به تنهایی می تواند شاخص موفقیت نسبی باشد، ولی واقعیت آن است که یک مشکل اصلی در نگرش خانواده‌ها نهفته است وقتی شما اصرار می‌کنید تا فرزند خود را به هر ترتیبی وارد مدرسه تیزهوشان کنید و به جای توجه به تفاوتهای فردی فرزندتان، وی را وادار می‌کنید تا به سختی و به کمک مهارتهای تکنیکی وارد این چرخه شود و تا آخر هم به طور مستمر این راه را ادامه دهد، در واقع از الگویی عمومی تبعیت می‌کنید که در آن مدرک گرایی جای یادگیری را گرفته است، البته مشکلات دیگری هم وجود دارد که همه با هم موجب چنین معضلی شده است.
ناصری با تاکید بر ضرورت همگراتر شدن دستگاه های مسوول در این حوزه بویژه وزرات ارشاد و صداو سیما می گوید : نقش محوری خانواده ها در انتخاب کتاب های مناسب و احترام نهادن به تفاوت های فردی کودکان را نباید از یاد برد و تعیین تکلیف برای انان قبل از شناخت استعدادها و توانایی ها و علایق بچه ها ظلمی است که به طور سیستمی در جامعه در حال اعمال است.
