رییس اسبق دانشگاه علوم پزشکی مازندران درباره اجرای طرح آمایش سرزمینی در زمینه علوم پزشکی، گفت: اجرای این طرح با توجه به اینکه بحث آموزش در کشور ما با مباحث سیاسی ادغام شده است برای وزارت بهداشت بسیار دشوار خواهد بود.
دکتر حمید محمدجعفری در گفت‌وگو با خبرنگار دانشگاهی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان اینکه دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور به صورت پراکنده و غیرهماهنگ با یکدیگر عمل می‌کنند، درباره تاثیر اجرای طرح آمایش سرزمینی در دانشگاه‌های علوم پزشکی اظهار کرد: با توجه به اینکه سالانه تعداد دانشگاه‌های علوم پزشکی افزایش پیدا می‌کند و از نظر وسعت کوچک‌تر می‌شود اجرای این طرح می‌تواند به ایجاد همبستگی بیشتری در بین این دانشگاه‌ها کمک کند.
وی با اشاره به اینکه گسترش بی حد و مرز رشته‌های علوم پزشکی و دانشگاه‌ها بدون درنظر گرفتن آینده فارغ التحصیلان این رشته‌ها و نیاز بازار سلامت به آنها می‌تواند در نظام سلامت کشور مشکل‌زا باشد، تصریح کرد: با شرایط فعلی به نظر می‌رسد علوم پزشکی نیازمند یک سند و برنامه راهبردی است که بتواند در درازمدت تعیین کند که کشور به کدام رشته‌ها و چه میزان فارغ‌التحصیل نیازمند است.
جعفری با اشاره به اینکه همکاری بین دانشگاه‌های علوم پزشکی محدود به همکاری بین برخی از اعضای هیئت علمی است، خاطرنشان کرد: لازم است یک برنامه جامع درنظر گرفته شود که میزان تعامل بین دانشگاه‌های علوم پزشکی را در آینده افزایش دهد. طرح آمایش از چندین سال قبل مطرح شده و تغییراتی نیز در آن به وجود آمده است که به نظر می‌رسد طرح فعلی در اجرا برای نظام سلامت طرح مناسبی باشد.
وی در این باره ادامه داد: طرح آمایش فعلی شامل شش رتبه‌بندی در دانشگاه‌های علوم پزشکی از بالاترین رتبه که شامل دانشگاه‌های بین‌المللی تا پایین‌ترین رتبه که متعلق به دانشگاه‌های شهرستانی است می‌شود که به کار تامین سلامت منطقه می‌پردازند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با بیان اینکه در طرح آمایش سرزمینی ماموریت هر دانشگاه و میزان توسعه آموزش پزشکی از لحاظ کمی و منطقه‌ای مشخص خواهد شد، اظهار کرد: برای ماموریت‌گرا کردن دانشگاه‌ها می‌توان فاکتورهای مختلفی را درنظر گرفت.
وی افزود: در حال حاضر آموزش پزشکی در کشورمان به مرحله‌ای رسیده است که هم باید منطقه‌ای فکر کنیم و هم لازم است از مرزهای منطقه‌ای عبور کرده و در مسائل بین‌المللی دخالت داشته باشد.
جعفری با اشاره به اینکه برخی معضلات سلامت در کشور وجود دارد که بعضا خاص ایران است، خاطرنشان کرد: لازم است برای ماموریت‌گرا کردن دانشگاه‌ها به موضوعاتی از قبیل نیازهای منطقه و نیازهای سلامت مردم یک بخش توجه شود. که در این زمینه گروههای آموزشی و پژوهشی دانشگاه باید توان خود را معطوف اولویت‌های نیاز نظام سلامت کنند و در نهایت بتوانند فارغ‌التحصیلان را برای ارائه خدمت در این نظام تربیت کنند.
وی با اشاره به اینکه علوم پزشکی ایران در جایگاهی است که باید در سطح بین‌المللی حرفی برای گفتن داشته باشد، تصریح کرد: لازم است دانشگاه‌هایی به عنوان دانشگاه‌های بین‌المللی در زمینه علوم پزشکی در مجامع بین‌المللی معرفی شوند که آمادگی لازم را برای ورود به معضلات سلامت در حد جهانی داشته باشند.
رییس اسبق دانشگاه علوم پزشکی مازندران با تاکید بر اینکه در حال حاضر تنها حدود 50 دانشگاه علوم پزشکی کشور پتانسیل ورود به عرصه‌های بین‌المللی را دارند، گفت: لازم است طرح آمایش سرزمینی در این زمینه نیز سیستمی را معرفی کند که طبق آن دانشگاه‌های علوم پزشکی با توجه به هم‌افزایی نیروهای خود به عنوان دانشگاه‌های علوم پزشکی بین‌المللی معرفی شوند. طرح آمایش فعلی چنین سیستمی را پیش‌بینی کرده است که این می‌تواند یکی از نقاط قوت این طرح باشد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر برخی از دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور نام بین‌المللی دارند، افزود: با این حال هیچ یک از این دانشگاه‌ها به صورت سیستماتیک در نظام سلامت کشورمان تعریف نشده است و فعالیت این دانشگاه‌های بین‌المللی به صورت پراکنده است.
جعفری همچنین با اشاره به اینکه آموزش علوم پزشکی و تحقیقات باید در راستای نیازهای اجتماعی و فرهنگی مناطق مختلف کشور نیز انجام شود، تصریح کرد: از سوی دیگر در حالی که یکی از مشکلات فعلی آموزش علوم پزشکی در ایران گسترش کمی بی برنامه است در اجرای طرح آمایش باید توجه داشت که آموزش علوم پزشکی علاوه بر افزایش کیفیت به گسترش کمی در برخی رشته‌ها نیز نیاز دارد.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر گسترش کمی بدون برنامه دانشگاه‌های علوم پزشکی موجب شده برخی از دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور با حداقل‌های آموزشی به تربیت دانشجو بپردازند، تصریح کرد:در بسیاری از دانشگاه‌های علوم پزشکی حتی حداقل‌های کیفی از لحاظ استاد، فضای فیزیکی و امکانات آموزشی وجود ندارد و این امر نشان می‌دهد که آموزش علوم پزشکی در کشور ما از نرمال‌های جهانی بسیار پایین‌تر است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با تاکید بر اینکه لازم است در برخی حوزه‌ها جلوی قطار گسترش کمی علوم پزشکی گرفته شود، خاطرنشان کرد: طرح آمایش سرزمینی با ماموریت‌گرا کردن دانشگاه‌ها می‌تواند به تقسیم امکانات و وظایف بین دانشگاه‌های علوم پزشکی کمک کند و با درنظر گرفتن توانمندی‌های هر منطقه مواد آموزشی مورد نیاز هر دانشگاه را در اختیار آنها قرار دهد.
وی با بیان اینکه اجرای طرح آمایش سرزمینی با توجه به اینکه لازم است در قدم اول جلوی گسترش کمی برخی رشته‌ها را بگیرد و با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد، افزود: علاوه بر آن ماموریت‌گرا کردن دانشگاه‌ها ممکن است موجب شود ماموریت برخی از دانشگاه‌های علوم پزشکی تغییر کند و یا رتبه پایین‌تری برای این دانشگاه‌ها درنظر گرفته شود.
جعفری با تاکید بر اینکه بحث آموزش در ایران با مباحث سیاسی بسیار ادغام شده است خاطرنشان کرد: این ادغام شدید بین مباحث سیاسی و آموزشی در ایران یکی از آفات اجرای طرح آمایش سرزمینی در علوم پزشکی است.
رییس اسبق دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اشاره به اینکه اجرای طرح آمایش سرزمینی در ایران نیازمند یک دوره 15 ساله است، تصریح کرد: اگر این طرح به طور کامل در کشور اجرا شود لازم است یک برنامه درازمدت 10 یا 15 ساله برای آن درنظر گرفته شود که چهار یا پنج سال اول آن صرف جلوگیری از گسترش کمی برخی رشته‌ها و دانشگاه‌ها می‌شود تا اوضاع آموزش پزشکی از وضعیت فعلی بدتر نشود.
وی خاطرنشان کرد: مرحله دوم اجرای طرح آمایش سرزمینی اجرای طرح ماموریت‌گرایی است و پنج ساله آخر آن نیز صرف استقرار این طرح خواهد شد. که این دوره شامل وزارت چهار وزیر بهداشت خواهد بود.
جعفری با اشاره به اینکه لازم است طرح آمایش سرزمینی در تمام طول این دوره به صورت بی وقفه توسط تمام معاونین آموزشی اجرا شود، خاطرنشان کرد: طرح آمایش سرزمینی در وزارت‌های قبلی نیز بارها مطرح شد، اما عدم هماهنگی بین تصمیمات معاونین آموزشی وزارت بهداشت در دولت‌های مختلف باعث شد اجرای این طرح مرتبا به عقب بیفتد.
وی گفت: درصورتی که بین معاونت‌های آموزشی مختلف در وزارت بهداشت بر سر اجرای طرح آمایش سرزمینی هماهنگی نباشد، این طرح نیز همچون طرح‌های اجرایی دیگر سال‌ها به تاخیر خواهد افتاد که یکی از آفت‌های برنامه‌های اجرایی در کشور ما همین عدم هماهنگی در سال‌های مختلف است.
انتهای پیام
